نمایش مبدأ برای شهدای غریب از دیدگاه سیدآزادگان ابوترابی

[[شهدای غریب]] عنوانی است که حجت الاسلام و المسلمین [[سید علی اکبر ابو ترابی فرد|سید علی‌اکبر ابوترابی]] برای آن دسته از اسیران ایرانی که در دوران اسارت و در اسارتگاه‌های رژیم بعث عراق به شهادت رسیدند،به کاربرد. دیدگاه وی درباره این شهدا در پیامی که در سالگرد حادثه هشتم آذر ۱۳۶۱ صادر کرد، تشریح شده است.

== پیشینه و حادثه زمینه‌ساز ==
این دیدگاه در پی یک واقعه خونین در [[اردوگاه]] موصل ۲ (قدیم) شکل گرفت. در هشتم آذر ۱۳۶۱، همزمان با سالگرد عملیات طریق القدس، اسرای ایرانی که پس از یک هفته اعتصاب غذای دسته‌جمعی در [[اعتراض]] به شرایط، در حالی که تشنه، گرسنه و مجروح، مشغول اقامه [[نماز]] جماعت ظهر و عصر در حیاط اردوگاه بودند، مورد هجوم ناگهانی و گسترده نیروهای بعثی قرار گرفتند.

در این حمله، سه نفر از اسیران به شهادت رسیدند و بیش از سیصد نفر زخمی شدندوموردآسیب قرارگرفتند. درگزارش‌ها آمده است که بعثی‌ها با نبشی های آهنی، بلوک‌های سیمانی، باتوم و میلگرد به اسیران دست‌بسته حمله کردندو باعث قطع نخاع، کوری و آسیب‌های شدید جسمی به آنان شدند. علت این حمله انتقام رژیم بعث از شکست‌هایش در عملیات‌هایی مانندطریق القدس وفتح  بستان توصیف شده است.

دیدگاه مهم واساسی در پیام [[سید آزادگان]] ابوترابی که یک سال پس از این واقعه (هشتم آذر ۱۳۶۲) صادر شد، ضمن تجلیل از مظلومیت و ایثار این شهدا که در «نهایت مظلومیت، تشنگی، گرسنگی و در حال نماز» به شهادت رسیدند، رویکردی آموزنده و عبرت‌آمیزداشت. نکات کلیدی دیدگاه او عبارت‌اند از:

1.  تقدیر از ایثار و پاک‌نیتی شهدا: وی تأکید کرد که شهدای این واقعه با نیت خالص و برای دفاع از حقوق برادران اسیر خود پایداری کردند و نزد خداوند مأجور و قابل ستایش‌اند.

2.  تغییر استراتژی در برخورد با دشمن: ابوترابی با تحلیل عواقب این حادثه، به این نتیجه رسید که «مقابله ونشان دادن [[مقاومت]] در این گونه موارد» در شرایط اسارت، تنها به تحریک بیشتر دشمن و افزایش خشونت و تلفات منجر می‌شود و نتیجه‌ای جز «متلاشی شدن سر» ندارد. او این رویکرد را معادل «قرار دادن سر روی سندان» دانست.

3.  تأکید بر حفظ جان به عنوان یک وظیفه شرعی: او استدلال کرد، درست است که قرآن به جهاد و جانبازی دعوت می‌کند، اما به شدت از به خطر انداختن بی‌حساب جان خود و دیگران نهی می‌کند. در شرایط اسارت، حفظ سلامت روحی و جسمی اسیران یک خدمت بزرگ و یک وظیفه شرعی است، چرا که هر یک از این افراد «به ارزشی بیش از یک لشکر دشمن» هستند.

4.  تعریف جدیدی از صبر و سازش: ابوترابی توضیح داد که در شرایط اسارت، «صبر کردن»، «پذیرفتن قوانین درون اردوگاهی دشمن» و «کنار گذاشتن درگیری» به معنای ذلت، سازش یا تن‌پروری نیست، بلکه یک استراتژی عاقلانه برای حفظ سرمایه‌های انسانی اسلام است.

5.  برشمردن پیامدهای درگیری بی‌مواجهه: او در بخشی از پیام خود،هفده پیامد منفی درگیری مستقیم و بی‌اعتنایی به خواسته‌های به ظاهر ناچیز دشمن را فهرست کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش خشونت دشمن، تضعیف روحیه جمعی، فرصت‌یابی نگهبانان پرکینه، [[شکنجه]] خدمتگزاران و حاکم شدن یأس و ناامیدی اشاره کرد.

جمع‌بندی و اهمیت پیام هشتم آذر1362 سید علی‌اکبر ابوترابی درباره «شهدای غریب»، تنها یک تجلیل از شهدای غریب نیست، بلکه بیانیه‌ای راهبردی است که از تجربه عملی واقعه‌ای تلخ نشأت گرفته است. او با حفظ حرمت شهدا، بر لزوم عقلانیت و مدیریت بحران در مواجهه با دشمن در شرایط بسته اسارت تأکید می‌کند و «حفظ جان برای خدمتگزاری در آینده» را بر «ایثارگری  بی‌ثمر» ترجیح می‌دهد. این نگاه، نمونه‌ای از اجتهاد پویا در محیطی کاملاً ویژه و پرچالش است.<ref>رحمانیان، عبدالمجید (1390). [[منشور پاکی و خدمتگزاری]]، تهران: [https://www.mfpa.ir پیام آزادگان]،</ref>

== نیز نگاه کنید به ==

* [[منشور پاکی و خدمتگزاری]]
* [[درگیری هشتم آذرماه 1361 در اردوگاه موصل 1]]

== کتابشناسی ==
[[رده:دوران اسارت سید آزادگان]]
[[رده:اقدامات و مواضع سیاسی سید آزادگان]]
[[رده:عرصه های سیاسی زندگی سید آزادگان]]