انواع بیگاری در اسارت

در دوران اسارت، ارتش رژیم بعث عراق با اهداف زیر اسرای ایرانی را به بیگاری وادار می‌کرد:

1. سلب قدرت تفکر و خلاقیت از اسرا تا قدرت انجام دادن كارهای مفید و مؤثر را نداشته باشند؛

2. به‌منظور كنترل راحت‌تر اسرا، قصد داشتند مستقیم یا غیرمستقیم، اسرا را خسته، بی‌انرژی، خموده و کسل کنند؛

3. ایجاد احساس حقارت، زجر، اضطراب، شکست و...؛ و انواع ناراحتی‌های دیگر در بین اسرا برای از بین بردن روحیه معنوی در آنها؛

4. انجام كارهای عمرانی مانند ساختن ساختمان، كندن چاه، توسعه اردوگاه‌ها، كشیدن سیم‌خاردار؛

5. سرگرم كردن اسیران.

انواع بیگاری در دوران اسارت

برون‌اردوگاهی

هر گروه بیگاری، معمولاً از تعداد ده تا بیست نفر تشکیل می‌شد كه اول صبح، از اردوگاه خارج می‌شدند و به کارهای مختلف مانند تولید خشت گلی، بلوک‌زنی، ساختمان‌سازی، اداره کارخانه بلوک‌زنی نزدیک اردوگاه صلاح‌الدین، امور فنی و کشاورزی (زمینی که اسرا آباد می‌كردند، اکثر محصولاتش مورداستفاده عراقی‌ها قرار می‌گرفت) و... می‌پرداختند.

درون‌اردوگاهی

پس از فرار دو تن از اسرا، بیگاری از بیرون به داخل اردوگاه منتقل شد. در داخل اردوگاه نیز كارهای مختلفی مانند ساختمان‌سازی (کار ساختمان‌سازی در اردوگاه‌های عراق رواج داشت، برای مثال، اردوگاه صلاح‌الدین 17 درواقع پادگانی متروکه بود که اسرا آن را آباد كردند)، بلوک‌زنی (بلوک‌زنی یکی از کارهایی بود که در اردوگاه‌های مختلف انجام می‌شد. دستگاه بلوك‌زنی از هشت صبح تا چهار بعدازظهر، بدون وقفه بلوك می‌زد. حدود 1000 الی 1200 بلوك در روز زده و عصر با كامیون، به خارج از اردوگاه حمل می‌شد)، حیاط‌سازی (در اوایل اسارت حیاط اردوگاه، پر از علف‌های هرز و ناهموار بود.

اسرا با حداقل امکانات مانند استفاده از ظروف غذا برای حمل خاک و ماسه و ساختن غلطك‌هایی با استفاده از چوب درخت توانستند حیاط اردوگاه را مسطح كنند)، یا جمع‌آوری سنگ‌های كوچك و بزرگ از حیاط محوطه اردوگاه تکریت 12، کشاورزی، کشیدن سیم‌خاردار در اطراف اردوگاه و تقویت حصارهای پیرامونی، کنده‌کاری، بنایی و تولید صنایع دستی و ملزومات موردنیاز رایج بود. البته تولید صنایع دستی و ملزومات موردنیاز، همیشه بیگاری محسوب نمی‌شد چون با تولید آنها، دستمزد ناچیزی دریافت می‌كردند.

ضروری است بدانیم که اسرا در اردوگاه صنایع دستی مختلفی ازقبیل جُنگ (آلبوم) عکس‌، سنگ‌سابی، مهر نماز، انواع تسبیح، انواع گلدوزی، ساخت انواع کیف، کفش، گیوه و... تولید می‌کردند که در اکثر مواقع، به علل زیر نوعی بیگاری محسوب می‌شد:

1. صنایع دستی فوق در ازای مقداری کمی غذا یا سیگار با دژبان‌ها و افسران عراقی معامله می‌شد؛

2. برای جلوگیری از شکنجه‌ها، این کالاها را به آنها هدیه می‌دادند؛

3. بعضی از سربازان عراقی با اعمال زور، این صنایع را از اسرا اخاذی می‌کردند؛

4. به بهانه تفتیش از وسایل ممنوعه، خیلی از این صنایع دستی را تصاحب می‌کردند

نیز نگاه کنید به

• بیگاری

کتابشناسی

سید رضی نبوی چاشمی