زندگینامه سید علی اکبر ابوترابی فرد

سید علی اکبر ابوترابی فرد(سید آزادگان)

نام و نام خانوادگی:	سید علی اکبر ابوترابی فرد
زمان تولد:	23 آبان 1318
نام پدر:	مرحوم آیت ­الله سیّد عباس ابوترابی فرد
جد پدری:	آیت ­الله سیدابوتراب مجتهد،مؤسس حوزه علمیه قم
جد مادری:	آیت‌الله سیّد محمدباقر علوی قزوینی
اطلاعات علمی
اساتید:	آیت ­الله حاج شیخ مجتبی قزوینی؛آیت‌الله اشتهاردی؛ آیت‌الله سیدعلی لنگرودی؛ آیت الله علی مشکینی؛ آیت ­الله العظمی وحید خراسانی؛ حاج علی ­اکبر الهی خراسانی؛ ادیب نیشابوری؛سیّد احمد مدرس یزدی
کتاب ها:	از تربت کربلا؛ سیره ابوترابی فرد(جلد 1و 2)؛ عارف شیدا؛ نسیمی از بهشت؛ فرشته های زمینی؛ ستاره های سپهر شیدایی؛ آن یار آسمانی؛ حماسه های ناگفته؛ ابر فیاض؛ او سلیمان بود؛ منشور پاکی و خدمتگزاری و...
عرصه های سیاسی زندگی
مبارزات:	بازداشت توسط ساواک در مرداد 1342؛ حمایت مالی از مبارزان و زندانیان سیاسی( شهید اندرزگو)؛ سفر به فلسطین و لبنان؛ ارتباط وثیق با اعضای گروه‌های مبارز اسلامی مانند موتلفه و علمای مبارز و دیدار با تبعیدی‌ها(رهبر انقلاب اسلامی آیت الله علی خامنه ای)
مسئولیت‌ها:	حفاظت مجموعه تاریخی سعدآباد؛ کمیته انقلاب و امداد قزوین؛ ریاست شورای شهر
دوران اسارت
زمان اسارت	30 مهر 1360
تاریخ بازگشت به ایران:	24 شهریور 1369
اردوگاه های زمان اسارت:	اردوگاه موصل1؛ اردوگاه موصل2؛ اردوگاه تکریت 5؛ اردوگاه موصل3؛ اردوگاه رمادی7؛ اردوگاه تکریت17؛ اردوگاه تکریت 19؛ اردوگاه موصل4 قدیم

سیّد علی ­اکبر ابوترابی فرد در 23 آبان 1318 شمسی، مصادف با عید فطر سال 1358 قمری در خانواده­ای روحانی در قم متولد شد. اجداد پدری و مادری او از بزرگان علم و دین در دارالمؤمنین قزوین بوده ­اند.آیت ­الله سیدابوتراب مجتهد متولد سال 1309ق. در نجف و از علمای بزرگ معاصر مرحوم شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم، جد پدری وی است که از قزوین به عتبات رفت و در محضر علمای بزرگ حوزه نجف اشرف یعنی مرحوم آیت ­الله سید ابوالحسن اصفهانی، آیت الله میرزا حسین نایینی و آیت ­الله آقاسیدضیاء عراقی به درجه اجتهاد نایل آمد و به شهر خود قزوین مراجعت نمود.

وی از شدت تقوا و احتیاطی که داشت از وجوهات شرعیه استفاده نمی­کرد و از طریق باغداری وکشاورزی امرار معاش می‌کرد و صاحب رساله عملیه بود. ایشان که امامت مسجد جامع قزوین و کلیدداری حرم امامزاده حسین قزوین را بر عهده داشت در اولین روزهای سال 1352 که مصادف با شب اربعین امام حسین علیه ­السلام بود، درگذشت.

جد مادری

جدّ مادری سیّد علی ­اکبر ابوترابی فرد، آیت‌الله سیّد محمدباقر علوی قزوینی است که در سال 1291ق. در قزوین متولد شد و در 18 سالگی برای ادامه تحصیلات دینی به نجف اشرف مهاجرت کرد و با سالها تلمذ درمحضر بزرگانی همچون آخوند خراسانی و سیّد کاظم یزدی به درجه اجتهاد نائل و در سال 1332ق. به قزوین بازگشت و در مسجد جامع قزوین اقامه نمازجماعت می­ نمود.

در پی مهاجرت آیت­ الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی از اراک به قم در سال 1300ش. ـ 1340ق. ـ همگام با برخی از علمای شهرستان ها که به قم مهاجرت می‌کردند در سال 1302ش. از قزوین به قم مهاجرت نمود. وی که سال­ها در مسجد بالاسر مرقد حضرت معصومه به تدریس فقه می ­پرداخت در 28 صفر سال 1323ش. 1365ق. در قم در حال قرائت قرآن درگذشت. امام خمینی که صبح ­های پنج‌شنبه هر هفته به خانه اوتردد می­ کرد در تشییع باشکوه او حضور داشت.وی در کنار قبر آیت­ الله شیخ عبدالکریم حائری در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.

پدر سید علی اکبر ابوترابی فرد

پدر او، مرحوم آیت ­الله سیّد عباس ابوترابی فرد در سال 1295 شمسی در قزوین متولد شد. وی پس از تحصیلات مقدماتی در محضر بعضی اساتید از جمله پدرش تصمیم به مهاجرت به قم گرفت که با مخالفت شدید پدرش روبرو شد و با وساطت مرحوم حاج محمدصادق یزدی که در تهران بود رضایت او را گرفت و در سال 1314ش. به قم عزیمت نمود. وی که در محضر آیت­ الله حجت کوه کمری و آیت­ الله سیّد محمدباقر علوی قزوینی که عموی حاج سیّد ابوتراب، جد پدری ابوترابی، به تلمذ پرداخته بود به پیشنهاد استاد خود با کوچک­ترین دختر وی که علویه نام داشت و زنی بسیار باتقوا بود، ازدواج نمود.

بعداز ورود آیت ­الله بروجردی به قم در سال 1325 وی در محضردرس ایشان حضور می ­یافت و به درجه اجتهاد نائل گردید و به دستور ایشان به مدت دو سال امامت یکی از مساجد تازه تأسیس تهران را عهده ­دار بود.

پس از درگذشت آیت ­الله داماد در سال 1347 که وی پس از درگذشت آیت­ الله بروجردی درسال 1340سال­ها در درس او حاضر شده بود. در سال 1349 به پیشنهاد پدرش، بنا به تقاضای مردم قزوین به قزوین رفت و امامت مسجد جامع را بر عهده داشت.سیّد عباس ابوترابی فرد، که صاحب تألیفاتی در فقه و اصول است، در ایام محرم و صفر و تابستان­ ها که درس­ های حوزه در قم تعطیل بود، برای تبلیغ و نشر معارف دینی به قزوین می‌رفت و فعالیت­ های اجتماعی گوناگونی داشت.

تأسیس مدرسه دخترانه نجاتیه درسال 1353 (که ویژه تربیت دختران متدین قزوین بود و دانش ­آموزان این مدرسه که مدیریت آن را خانم ربابه نجاتیان بر عهده داشت در شرایطی خارج از ضوابط آموزش و پرورش تحصیل می­ کردند و امتحانات مدرسه مستقل از سایر مدارس رسمی قزوین برگزار می­گردید) و تأسیس صندوق حمایت از ایتام و تأسیس حسینیه قزوینی­ ها در مشهد از جمله خدمات اوست.

سیّد عباس ابوترابی فرد از اولین همراهان امام خمینی در نهضت اسلامی در سال 1342 بود و هم بر همین اساس، پس از یک سخنرانی علیه رژیم شاه دستگیر و به زندان برده شد اما وجاهت او در نزد مردم باعث آزادی­اش گردید.سیّد عباس با پیروزی انقلاب اسلامی در اولین دوره مجلس شورای اسلامی نماینده مردم قزوین بود.

در سال 1377 از سوی رهبری، تولیت مسجد مدرسه علمیه امام حسین تهران- واقع در میدان امام حسین^(ع)- به او سپرده شد که تا زمان ارتحال آن مرحوم در 12 خرداد 1379 که روح او به همراه فرزندش سیّد علی­ اکبر، در مسیر تهران مشهد به ملکوت اعلی پرکشید، عهده ­دار این مسئولیت بود.

دوره کودکی و نوجوانی

سیّد علی ­اکبر دوران کودکی و نوجوانی خود را تحت تربیت و ارشاد پدر عالم و متقی خویش سپری کرد و از همان آغاز نوجوانی، راه مستقیم الهی خود را برگزید.وی تا کلاس پنجم ابتدایی در قم به تحصیل پرداخت و برای گرفتن مدرک ششم ابتدایی به قزوین رفت. تحصیل وی در سال 1333 در دبیرستان دین و دانش قم که شهید مظلوم، دکتر سیدمحمدحسینی بهشتی، آن را پایه‌گذاری کرده بود، ادامه یافت. شهید دکتر مفتح از جمله اساتید این دبیرستان بود. وی سپس برای ادامه تحصیل به دبیرستان حکیم نظامی قم رفت و در رشته ریاضی به تحصیل پرداخت.

سیّد علی ­اکبر، در سال آخر دبیرستان به تشویق دوستان خود به ادامه تحصیل در دبیرستان نیروی هوایی كه در آن به دانش‌آموزان ‌آموزش خلبانی داده می‌شد، علاقمند گردید و به رغم مخالفت پدرش نسبت به این امر به تهران آمد تا در این رشته به تحصیل بپردازد. اما مخالفت پدر و نحوه معاینات بدنی از داوطلبان که با اصول شرع سازگاری نداشت او را از ادامه کار باز داشت.

سیّد علی ­اکبر، از همان دوران جوانی به ورزش شنا علاقه بسیار داشت. وی در مدت کوتاه اقامت خود در تهران در اوقات فراغت به استخر امجدیه می­رفت و آنگونه که در خاطراتش گفته کارت قهرمانی شنا در استخر امجدیه را هم دریافت کرده است.او علاوه بر شنا به رشته‌های فوتبال، والیبال و وزنه برداری هم علاقه داشت. زیرزمین منزل پدری او در قم، آکنده از وسایل ورزشی مانند دنبل­ ها و صندلی­ های مخصوص ورزش وزنه­ برداری بود که بعضی از آن‌ها را خودش ساخته بود.

آنگونه که مادر مکرمه سیّد علی­ اکبر می­گوید، علائق دینی و مذهبی از همان کودکی در فرزندش ظهور و بروزی خاص داشت. وی در سن 7 سالگی پارچه ­های سیاهی را که در منزل بود به کوچه می ­برد و با کمک دوستان هم بازی خود تکیه عزای سیدالشهدا^(ع) را برپا می­ کرد و با حمایت­ های مالی پدربزرگش در تکیه کودکانه خود از بزرگترها با چای پذیرایی می­نمود.

سیّد علی ­اکبر از همان دوره نوجوانی سعی در استقلال مالی و زندگی خود داشت. بر همین مبنا بود که وقتی در ایام تابستان به قزوین می­رفت در مغازه پارچه­ فروشی عموی خود شاگردی می ­کرد. علاوه بر آن به مدت کوتاهی در منزل دستگاه جوجه‌کشی به راه انداخت که البته در این زمینه توفیقی به دست نیاورد.

سیّد علی ­اکبر در شهریور سال 1339 از دبیرستان حکیم نظامی قم دیپلم ریاضی گرفت. هر چند دایی بزرگ او حاج سیّد علی علوی که امام جماعت مسجد امام محمدباقر^(ع) واقع در چهارراه اسکندری تهران بود، این آمادگی را داشت که خواهرزاده مستعد خود را برای ادامه تحصیل به آلمان فرستد و شخصاً تمام هزینه ­های تحصیل او را متکفل شود، اما پدر سیّد علی­ اکبر تمایلی به این کار نداشت.

سید علی اکبر ابوترابی فرد

اقامت در مشهد

مشیت الهی به گونه ­ای دیگر بود. در سفری که سیّد علی ­اکبر با تنی چند از دوستان برای کاستن از فشارهای دایی ­اش در اعزام او به آلمان و نیز زیارت حضرت رضا^(ع) به مشهد مقدس رفت. سیّد علی ­اکبر در اوایل سال 1340 راهی مشهد شد و به توصیه پدر و پدربزرگ خود، محضر درس مرحوم آیت ­الله حاج شیخ مجتبی قزوینی را درک نمود. وی پس از یک سال و نیم تحصیل مقدمات، به پیشنهاد استاد خود تصمیم گرفت معمم شود و بنا به توصیه استاد به حرم امام رضا^(ع) مشرف شد و در همان جا لباس روحانیت را بر تن نمود.

دوره طلبگی سیّد علی­ اکبر در مشهد در نهایت سختی و عسرت و قرض از نانوای محل سپری می­شد. آن گونه که خود در این باره گفته به دلیل شهریه ناچیز طلبگی که به او داده می ­شد، به ناچار تا مدت زیادی برای امرار معاش خود فقط نان سنگک می‌خرید و در خانه نان خشک می­ خورد. پس از مدتی دامنه این سختی به خرید نان نسیه هم رسید. وی در ادامه با مناعت طبعی که داشت تصمیم گرفت زندگی را بدون خرید نان نسیه ادامه دهد تا این که نانوا در برخوردی اتفاقی که خود وی آن را از عنایات حضرت رضا^(ع) می‌داند ـ به او گفت که برای وی حواله پولی ازتهران رسیده است.

سیّد علی­ اکبر در مشهد علاوه بر استفاده فراوان علمی و معنوی از محضرآیت ­الله حاج شیخ مجتبی قزوینی از محضر بزرگانی نظیر حاج علی ­اکبر الهی خراسانی، ادیب نیشابوری و سیّد احمد مدرس یزدی بهره برد و تا سال 1342 در مدرسه علمیه نواب مشهد ادامه تحصیل داد و سپس برای ادامه تحصیل عازم حوزه علمیه قم گردید.

اقامت در قم

در بدو ورود سیّد علی­ اکبر به قم، در مدرسه حجتیه به او حجره‌ای داده شد. وی در این دوره محضر اساتیدی همچون آیت‌الله اشتهاردی، آیت‌الله سیدعلی لنگرودی و آیت الله علی مشکینی و به ویژه مرجع گرانقدر معاصر، آیت ­الله العظمی وحید خراسانی را درک نمود.سیّد علی ­اکبر پس از مدت کوتاهی تحصیل در قم به ادامه تحصیل در حوزه علمیه نجف علاقه ­مند گردید و مقدمات مهاجرت را به عراق فراهم نمود.

ازدواج

در اواخر سال 1346 که سیّد علی­ اکبر از نجف برای دیدار با خانواده به قزوین آمد به پیشنهاد آن‌ها، از دختر حاج علی ­اکبرمحمدزاده صدیقی، نوه دختری حاج محمد صادق یزدی که با خاندان ابوترابی نسبت خانوادگی داشت و از تجار بزرگ فرش تهران بود، خواستگاری کرد و این وصلت مبارک صورت گرفت. وی در ابتدای زندگی مشترک خود، در اتاقی در خانه پدری در قم که در آن رشد یافته بود ساکن شد و پس از دو ماه، مجدداً برای ادامه تحصیل راهی نجف اشرف گردید.

نیز نگاه کنید به

• سید علی اکبر ابوترابی فرد
• کتاب سیره ابوترابی 1
• کتاب سیره ابوترابی 2
• عرصه های سیاسی زندگی سید آزادگان
• دوران اسارت سید آزادگان
• اقدامات و مواضع سیاسی سید آزادگان

پیوند به بیرون

• مشرق نیوز. روایتی ناگفته از سیره رفتاری سید علی اکبر ابوترابی فرد. قابل بازیابی از https://www.mashreghnews.ir/news/1495047/
• فیلم روحانی مجاهد انقلاب و دفاع مقدس، سید علی‌اکبر ابوترابی‌فرد. قابل بازیابی از https://www.aparat.com/v/BP0v5
• مدخل سید علی اکبر ابوترابی فرد. دانشنامه جهاد و شهادت. قابل بازیابی ازhttps://wikishahid.ir/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%AF