بیماری های دهان و دندان در دوران اسارت
فقدان لوازم و وسایل بهداشتی و درمانی و همچنین سوءتغذیه، شرایط را برای ابتلا به انواع مختلف بیماریهای دهان و دندان در میان اسرا بهوجود آورده بود.
بیمارهای دهان
یکی از این مشکلات بیماری «زخم زبان» بود که بهسبب غذای نامناسب و کمبود ویتامین پدید میآمد. زخمهای متعدد بر روی زبان ایجاد میشد که بسیار دردناک بود و مانع صحبت کردن و یا غذا خوردن افراد میشد.
ترمیم دندانها
در عموم اردوگاهها وسایل دندانپزشکی وجود نداشت و بیماران باید برای درمان به بیرون از اردوگاه اعزام میشدند. اعزام افراد به خارج از اردوگاه نیز نتیجه چندان مناسبی نداشت؛ خدمات دندانپزشکی، معمولاً به کشیدن دندان منحصر میشد و خبری از ترمیم دندان نبود. بهسبب چنین شرایطی و عدم دسترسی به حداقل خدمات دندانپزشکی، خود اسرا راههایی را برای درمان یا حداقل کاهش مشکلات دندان بچهها در پیش گرفتند. دراینمیان افرادی بودند که با استفاده از ابزار دستساز خود و برخی وسایل بهدستآمده از امکانات عراقی دست به ترمیم دندانهای اسرا میزدند و برای خود اسم و رسمی پیدا كرده بودند. برای ترمیم قسمت خرابشده دندان و عصبکشی از یک سیخ ساختهشده از سیمخاردار استفاده میشد. نوک این سیم را بهطریقی تیز میکردند، سپس آن را روی آتش میگرفتند تا کاملاً سرخ و بهاصطلاح ضدعفونی شود و بعد آن را روی موضع خراب دندان قرار میدادند تا با سوزاندن نسج خراب دندان آن را ترمیم کند. سپس حفره دندانی تمیزشده را با زرورق پاکت سیگار پر میکردند تا ضمن پر کردن آن و جلوگیری از ورود مواد غذایی در آن، تا اندازهای از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کنند. البته در حین انجام این اعمال (ترمیم، کشیدن دندان و غیره) که به دور از چشم عراقیها صورت میگرفت، خبری از تزریق ماده بیحسی نبود[۱].