رهاورد غربت
كتابي تصويري دربردارندة دستساختههاي اسيران ايراني در اردوگاههاي عراق.
مقدمه
رهاورد غربت به کوشش عبدالمجید رحمانیان، كه در 52 برگ جمعآوری شده، به فعالیتهای اسرا در دوران اسارت اشاره دارد. اسراي ايراني با وجود شکنجهها و فشارهای روحی و جسمی که ازطرف نیروهای بعثی بر آنها اعمال میشد، با انگیزه و هدفي متعهدانه، با کمترین امکانات این فعالیتها را آغاز کرده و آثار ارزشمندی با دستان توانمند خود تولید کردند. اسرا نه تنها در رکود و انزوا قرار نگرفتند، بلکه با اخلاص، عشق، پایبندی به ارزشهای انسانی و وفاداری به میهن اسلامی خویش در جهت فعالیتهای فرهنگی، هنری و اجتماعی تلاش کردند. خلق این آثار، باعث همکاری بین اسرا شد و محیط اسارت را برایشان گرم و پرنشاط كرد.
معرفی کتاب
بیان مراحل ساخت صنایع دستی، تصاویر رنگی از صنایع دستی و درج یک خاطره در ارتباط با آثار مورد بحث، از نکات جالب توجه کتاب رهاورد غربت است.
این کتاب به معرفی بیش از شش نوع صنایع دستی که با توجه به محیط و شرایط مختلف تولید شده میپردازد: اولین اثر دستی تسبیح است که از هستههای خرما، فلز، پلاستیک، چوب، گِل، سنگ و حتی در اواخر اسارت، با نوک خودکار ساخته میشد؛ براي نمونه، دقت و حوصلة برخی از اسرا باعث شد که آنها تسبیح نقرهکوب بسازند. سوراخ كردن تکتک دانههای تسبیح با سوزن داغ و قرار دادن سیم مسی در آن سوراخها و کوبیدن هر دانه با احتیاط و ظرافت، مراحل ساخت این نوع تسبیح بود.
دومین اثر دستی گلدوزی، پولک و منجوقدوزی است که از پارچههای اضافی و کیسههای برنج استفاده میشد. برای تاب دادن نخها از دوکی استفاده میشد كه از یک چوب باریک و مدور و دو تخته که وسط آنها سوراخ شده و چوب گرد از میان آنها رد میشد تشكيل شده بود. یک میخ بهصورت قلاب، در بالای چوب کوبیده میشد تا نخ به آن گیر کند.
سومین صنعت دستی، کیف و گیوهبافی است. گیوهبافی از اردوگاه رمادی شروع و بعد به اردوگاه موصل و از آنجا به سایر اردوگاهها راه یافت. وسایل این صنعت شامل نخ، سوزن برای بافتن، درفش، کفی گیوه و دوک برای تابیدن نخ بود.
چهارمین و پنجمین صنعت دستي صحافی و آلبومسازی است. اسرا تکتک برگهای قرآن را در پلاستیک قرار ميدادند تا از آسیب در امان بماند که به این کار صحافی در اسارت گفته میشد. خانوادههای اسرا برای آنها عکسهایی میفرستادند و اسرا برای اینکه عکسها سالم بماند، به ساخت آلبوم اقدام میکردند. ساخت این آلبوم هم مراحل مختلفی دارد.سنگسایی آخرین صنعت دستي در اسارت است که نویسنده به آن اشاره و مراحل مختلف ساخت آن را بیان میکند. نویسنده در آخر کتاب نمونههای دیگری از آثار را فقط نام برده و تصاویری از آنها را نشان میدهد.
جوایز
اين كتاب در هشتمين دوره كتاب سال دفاع مقدس مورد تقدير قرار گرفته است.
كتابشناسي
رحمانیان، عبدالمجید (1386). رهاورد غربت. تهران: پیام آزادگان.
افسانه گودرزي