آموزش تسلیم در پیشگاه حق در دوران اسارت

مرحوم سیدعلی اکبر ابوترابی (معروف به سید آزادگان) در اسارت با تکیه بر مفاهیم عمیق دینی، به تقویت روحیه و آموزش معنوی اسیران می‌پرداخت.

این گفتار برگرفته از آموزه‌های او در اسارتگاه موصل است که بر «تسلیم در پیشگاه حق و استقامت در برابر غیرخدا» تأکید دارد.

محور اصلی سخن، ضرورت سپردن سرنوشت به خداوند و مقاومت در برابر هوای نفس و دشواری‌های زندگی با تکیه بر اراده الهی است.

متن گفتار

سید آزادگان حاج آقا ابوترابی در این سخنرانی با استناد به آیات قرآن و روایات معصومین ^{(علیهم‌السلام)}، به ویژه جمله‌ای از امام علی ^(ع) که می‌فرماید:

«اعر الله جمجمتک» (ای انسان! سرت را به خدا واگذار)

به تبیین مفهوم سرسپردگی به خداوند می‌پردازد. او با تشبیه زندگی به دریایی پرتلاطم و غیرقابل پیش‌بینی، این نکته را یادآور می‌شود که انسان به تنهایی قادر به مقابله با همه پیچیدگی‌ها و مشکلات نیست؛ اما با واگذاری کامل خود به خالق حکیم، می‌تواند از هر مانعی عبور کند. ابوترابی با اشاره به آیه:

«فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ» (سوره المرسلات، آیه ۲۳)

توضیح می‌دهد که جهان بر اساس اندازه‌گیری دقیق الهی آفریده شده و خداوند متناسب با ظرفیت انسان، مشکلات را تقدیر می‌کند. او تأکید می‌کند که انسان با بهره‌گیری از عقل، اراده، هدایت انبیا و تسلیم در برابر خداوند، می‌تواند در سخت‌ترین شرایط نیز استقامت کرده و به ساحل نجات برسد. وی همچنین هشدار می‌دهد که لغزش‌های انسان معمولاً در لحظات هجوم هوس‌ها، خشم، شهوت یا مواجهه با بی‌عدالتی‌ها رخ می‌دهد؛ زمانی که انسان از یاد خدا غافل شده و به خواسته‌های نفسانی خود عمل می‌کند. تنها راه نجات، تسلیم کامل در برابر اراده الهی و جستجوی رضای خدا پیش از هر عمل و عکس‌العملی است. راهی که به آرامش و عزت ختم می‌شود آنچه از این آموزه‌ها برمی‌آید، این است که استقامت در برابر فشارها و وفاداری به ارزش‌های الهی، نه‌تنها انسان را از لغزش‌ها دور می‌کند، بلکه او را به آرامش، عزت درونی و اعتمادبه‌نفس ماندگار می‌رساند. به تعبیر او، کسی که معیار تصمیم‌گیری خود را خدا قرار دهد، می‌تواند از طوفان‌های زندگی با سلامت عبور کند. این نگاه، برای آزادگانی که سال‌ها با محرومیت، فشار و بی‌عدالتی مواجه بودند، نه‌تنها یک روحیه‌بخش معنوی، بلکه نظامی عملی برای زیستن با آرامش و امید بود.

در گفتارهای او، «تسلیم» هرگز به معنای منفعل بودن یا چشم‌پوشی از مسئولیت نبود. بلکه نوعی پذیرش آگاهانه بود؛ اینکه انسان پیش از هر تصمیم، خیر و رضای خدا را بسنجد تا از گرداب واکنش‌های احساسی، خشم، هوای نفس و خطاهای لحظه‌ای در امان بماند.

او با الهام از سخن امیرالمؤمنین^(ع)، دعوت می‌کرد که انسان مرکزیت خواست‌های شخصی را از ذهن خود بردارد و به حکمت الهی اعتماد کند؛ یعنی به جای اینکه تصمیم‌های عجولانه گرفتارش کند، «با مهار نفس و با تکیه بر عقل و ارزش‌های الهی» انتخاب کند. ابوترابی در پایان، امیدواری خود را بیان می‌کند که همگان با تسلیم به خدا، عزت بندگی را کسب کرده و در برابر هر آنچه آنان را به سوی غیرخدا می‌کشاند، استقامت ورزند.

دست‌آوردهای این آموزه در اسارت

این تعالیم در شرایط سخت اسارت، به اسیران کمک می‌کرد تا:

1. در برابر فشارهای روحی و جسمی مقاومت کنند.

2. احساس درماندگی نکنند و توکل بر خدا را تقویت نمایند.

3. از لغزش‌های اخلاقی و روحی در محیط خشن اسارتگاه در امان بمانند.

4. با حفظ روحیه معنوی، بر حفظ هویت دینی و انسانی خود پایدار بمانند.

نیز نگاه کنید به

• سبک زندگی آزادگان
• اسیران در جنگ تحمیلی

• منشور پاکی و خدمتگزاری

کتابشناسی

عبدالمجید رحمانیان