خاطرات خود نگاشت
مقدمه
خاطرات خودنگاشت اسرا، اسنادی تاریخی و ارزشمند برای شناخت این بعد غیرانسانی جنگ می باشد .شکنجه هایی چون ضرب‌و شتم شدید با انواع وسایل سخت، اعمال محدودیت های دارویی برای اسرای بیمار و عدم توجه به بهداشت اردوگاه ها و همچنین ایجاد محدویت درانجام مناسک مذهبی و سعی در آلوده کردن اسرا به مسائل مبتذل از جمله مواردی است که می توان به آن توجه داشت.[۱]
مفاهیم
خاطرات خودنگاشت،کارنامه ای است که به قلم خود فرد درباره جنبه‌های بیرونی و درونی زندگی‌اش که شامل محیط اجتماعی، اعمال، رفتار، ذهنیات، اندیشه‌ها و نفسانیات فرد است، نگاشته می‌شود. این نوع نوشته های تاریخی-ادبی قابلیت انعکاس مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ادبی یک دوره خاص را دارد.
سیر تحول
تاریخ ایران از اواسط عصر ناصری، تحت تاثیر جریانات نوین شاهد شکل گیری این سبک نوشتاری است که به موازات دوره های مختلف دارای تحول کمی و کیفی مختلفی است؛ چنان‌که میتوان ادعا کرد در رویدادهای بحرانی به مانند انقلاب و جنگ، گسترش آن در دو بعد ذکرشده را شاهدیم. انقلاب مشروطه، تغییر رژیم قاجار به پهلوی، انقلاب اسلامی و جنگ هشت‌ساله عراق با ایران از نمونه هایی است که به خوبی این ادعا را ثابت میکند که بخش مهمی از طبقات گوناگون مردم در سالهای رویداد و بعد از آن سعی در انعکاس وقایع در خاطرات خودنگاشت خویش دارند.[۱]
خاطرات خود نگاشت اسرا
از این دست است خاطرات اسرای جنگ هشت‌ساله( ← جنگ تحمیلی عراق علیه ایران) به عنوان یکی از نزدیکترین مثالها به مسئلۀ ذکرشده که میتوان به روشنی آنها را روایتی بازنمایی‌شده از رویدادهای زمان جنگ به‌ویژه در اردوگاه های عراق، جهت شناخت جبه های دیگر از جنگ دانست.این خاطرات، از همان آغازین ماه های بعد از آزادی اسرا تا به امروز جریان ثبت و انتشار آنها تداوم دارد و اگر به درستی شناخته شوند، مورد بررسی و راستی‌آزمایی اسنادی قرار گیرند، بدون شک نقش مهمی در شناخت تحولات مرتبط با جنگ، به‌خصوص در شناسایی عملکرد دشمن دارند؛ عملکردی که تماما در دایره خشونت میتواند گنجانده شود.[۱]
کتابشناسی
سعید نجار