بنیاد شهید و امور ایثارگران
مقدمه
بنیاد شهید و امور ایثارگران، نهادی است انقلابی که در اجرای فرمان رهبر کبیر و بنیانگذر جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (رضوان‌الله تعالی علیه) در تاریخ 22/12/1358 و در پی موافقت مقام معظم رهبری مبنی بر ادغام سه نهاد انقلابی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، سازمان جانبازان انقلاب اسلامی و ستاد رسیدگی به امور آزادگان تأسیس شده و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری است که امور آن طبق مقررات و قوانین مربوط به نهادهای عمومی غیردولتی و در چهارچوب اساسنامه و آیین‌نامه‌های مربوطه زیر نظر رییس‌جمهور و نظارت عالیه مقام معظم رهبری اداره می‌شود.
اساسنامه
قانون اصلاح قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی مصوب 1377
ماده 1- درماده (1) قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی مصوب1377 عبارت «بنیاد شهید انقلاب اسلامی» به عبارت «بنیاد شهید و امور ایثارگران» تغییر می‌یابد و بعد از عبارت«درتاریخ 22/12/1358» عبارت «ودرپی‌موافقت مقام معظم رهبری مبنی برادغام سه نهاد انقلابی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، سازمان جانبازان انقلاب اسلامی وستاد رسیدگی به امور آزادگان» اضافه می شود.
ماده 2- ماده(3) قانون فوق و بندهای آن به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
الف- در بند (1) ماده (3) بعد از واژه «شهادت» عبارت «و ایثار» اضافه می‌شود.
ب - در بند(2) ماده (3) بعد از عبارت«شهیدان انقلاب اسلامی» عبارت «و ایثارگران» اضافه می شود.
ج - بند(3) ماده (3) به شرح زیر اصلاح می شود:
«3 ـ اعتلاء معرفت و تعهد جامعه در قبال ارزشهای فرهنگ ایثار و شهادت و بالا بردن تعهد آنان نسبت به رعایت شأن، حق، حرمت، منزلت جامعه هدف و خانواده آنان»
د- در بند (4) ماده (3) و همچنین در كلیه مواد عبارت«شاهد، خانواده‌های معظم شاهد و نظایر آن» به عبارت «جامعه هدف» اصلاح می شود.
ماده3 ـ ماده (4) قانون به شرح زیر اصلاح می شود:
«ماده 4 ـ در این اساسنامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به كار می رود:
الف – جامعه هدف: خانواده‌های شاهد، جانبازان، آزادگان و خانواده‌های آنان.
ب ـ خانواده های شاهد: پدر، مادر، همسر و فرزند شهید، مفقودالاثر و اسیر.
ج ـ خانواده جانباز و آزاده : همسر، فرزند و والدین تحت تكفل.
تبصره 1 ـ تعیین مصادیق عملی شهید، مفقودالاثر، جانباز، آزاده و اسیر در چهارچوب قوانین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بر اساس آئین‌نامه‌ای خواهد بود كه توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با همكاری بنیاد و ستاد كل نیروهای مسلح تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
تبصره 2 ـ كلیه كسانی كه تا تاریخ تصویب این قانون توسط بنیاد به عنوان شهید، جانباز و یا آزاده شناخته شده اند همچنان از خدمات مربوط برخوردار خواهند بود.»
ماده 4- ماده(5) قانون به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
الف- در ماده (5) بعد از عبارت«امام خمینی رضوان الله تعالی علیه» عبارت «وفرامین و تدابیر مقام معظم رهبری » اضافه می شود.
ب - در بند«الف» ماده (5) بعد از عبارت«درقبال شهادت» عبارت «و ایثار» و بعد از كلمه «روحیه» عبارت «ایثارگری و» اضافه می شود و در بند(ب) ماده(5) عبارت«در قبال شهید» به عبارت«در قبال شهداء و ایثارگری» تغییر می‌یابد.
ج - متن زیر به عنوان تبصره به جزء (4) بند (ب) ماده (5) اضافه می شود:
«تبصره ـ نحوه و ضوابط اجراء این بند به موجب آئین‌نامه‌ای كه بنا به پیشنهاد بنیاد و با هماهنگی ستاد كل نیروهای مسلح و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد تعیین خواهد شد.»
د – در جزء(4) بند(ب) ماده(5) بعد از عبارت«آثار شهداء»عبارت«و ایثارگران» اضافه می‌شود.
هـ - در جزء(1) بند(ج) ماده (5) قبل از عبارت «نظارت در جهت ایجاد تسهیلات» عبارت «ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به جامعه هدف و» اضافه و عبارت«فرزندان شاهد» به عبارت«فرزندان آنان» اصلاح می شود.
و - در جزء(1) بند(ج) ماده (5) عبارت «ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به والدین و همسران شاهد با همكاری مراجع ذی ربط » حذف می شود.
ز - در ماده(5) ردیفهای سوم و چهارم جزء(2) بند(ج) حذف و متن زیر اضافه می‌شود:
«ـ تأمین بهداشت، درمان، مسكن، بیمه عمر، حوادث و بازنشستگی و نیازهای معیشتی با حفظ عزت، كرامت ، شأن و جایگاه آنان. »
ح – متن زیر به عنوان جزء ششم بند(ب) ماده (5) اضافه می‌شود:
«ـ توانمندسازی فردی و جمعی آحاد جامعه هدف به منظور ایفاء نقش و رسالت مطلوب و مؤثر در مدیریت اداری و سیاسی كشور.
ط - متن زیر به انتهای جزء (2) بند (ج) ماده (5) اضافه می شود:
«ـ توجه خاص به امور فرزندان معلول، والدین از كارافتاده و همسران غیر مزدوج شهداء.
ـ بسترسازی برای حضور فیزیكی فعال و مؤثر جانبازان در عرصه اجتماعی و پیش‌بینی امكانات خاص در معابر، اماكن عمومی و اداری، فضاها و وسایط نقلیه عمومی در سطح شهرها و كشور.»
ی - در ردیف اول جزء(3)بند(ج) ماده(5) عبارت«صغار شاهد» به عبارت «صغار و محجورین جامعه هدف» اصلاح گردید.
ك - در انتهای جزء(3) بند(ج)ماده (5) عبارت«به منظور وكالت خانواده های محترم شاهد»به عبارت«به عنوان وكیل در دعاوی جهت دفاع و استیفای حقوق جامعه هدف» اصلاح می شود.
ل - به انتهای پاراگراف اول جزء(4)بند(ج) ماده (5) عبارت «و توسعه منابع مالی به منظور ایجاد پشتوانه های مادی برای فعالیتهای محوله» اضافه می شود.
ماده 5 - متن زیر به عنوان بند(4) به ماده (6) قانون اضافه می شود:
«4ـ كلیه اموال و داراییها، مالكیتها و امكانات بنیاد شهید، ستاد رسیدگی به امور آزادگان و اموال و داراییهایی كه از بنیاد مستضعفان با اذن مقام معظم رهبری منتقل می‌شود.»
ماده 6 - در بند (4) ماده (7) قانون بعد از كلمه «كمكهای» عبارت «بنیاد مستضعفان و سایر» اضافه می شود.
ماده 7- ماده(9) قانون و تبصره‌آن به شرح زیر اصلاح می گردد:
الف – در بند(3) ماده یادشده بعد از عبارت«رئیس بنیاد» عبارت «به عنوان نایب رئیس هیأت امناء» اضافه و عبارت«یك نفر» در بند (4) به عبارت«دونفر» و در بند(5) عبارت «رئیس سازمان برنامه و بودجه» حذف و در بند(6) عبارت«دونفر» به عبارت« سه نفر» اصلاح و عبارت«وزراء رفاه و تأمین اجتماعی و بهداشت، درمان و آموزش پزشكی» به عنوان بند(7) به ماده یادشده اضافه می‌شود. و عبارت«به پیشنهاد بنیاد» به‌عبارت«به پیشنهاد رئیس بنیاد» تغییر می‌یابد.
ب - تبصره ماده (9) به شرح زیر اصلاح می شود:
«تبصره ـ یكی از معاونان بنیاد بنا به پیشنهاد رئیس بنیاد و تأیید رئیس هیأت امناء به عنوان دبیر جلسه بدون حق رأی شركت خواهد كرد. »
ماده 8- در بند(3) ماده(10) قانون بعد از كلمه «سالانه» كلمه «تشكیلات» اضافه و بندهای زیر به عنوان بندهای(7)،(8)،(9) و (10) به ماده یادشده اضافه می‌شود:
«7 ـ بررسی و تأیید تغییرات و اصلاحات اساسنامه پس از أخذ موافقت مقام‌معظم‌رهبری به منظور طی مراحل تصویب.
8 ـ تصویب آئین نامه‌های مالی و معاملاتی بنیاد در حدود قوانین ومقررات.
9 ـ تصویب ضوابط سرمایه گذاری شركتهای وابسته.
10 ـ سیاستگذاری نحوه اداره و اتخاذ تصمیم در رابطه با نحوه اداره و مصرف درآمدهای حاصل از فروش آن قسمت از اموال و املاك بنیاد و فعالیتهای اقتصادی سازمانهای وابسته كه شرعاً تصرف در آنها با اذن ولی فقیه می باشد براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری در جهت اهداف عالیه بنیاد.
تبصره ـ دستورالعمل نحوه تشكیل جلسات و تصمیم‌گیری در اولین جلسه هیأت امناء بنا به پیشنهاد رئیس بنیاد به تصویب هیأت امناء خواهد رسید.»
ماده 9- ماده(11) قانون و بندهای آن به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
الف- در بند(1) ماده (11) بعد از كلمه «جامعه» عبارت «و ارائه آن به هیأت امناء» اضافه و عبارت «به هیأت امناء» حذف می شود.
ب - در بند(2) ماده (11) كلمه «برنامه ریزی» به عبارت«نظارت بر» اصلاح می‌شود.
ج - بند(5) ماده(11) حذف شد.
ماده 10- درانتهای بند(3) ماده(12) قانون عبارت«و پایان دادن به دعاوی از طریق مصالحه و یا ارجاع به داوری با رعایت قوانین» اضافه و در بند(4) ماده یادشده عبارت «و ایجاد واحدهای جدید یا انحلال و تجزیه یا ادغام واحدهای تابع بنیاد كه ضروری تشخیص داده شده است با رعایت قوانین و مقررات مربوط» حذف و بندهای زیر به عنوان بندهای (5) تا (11) به ماده یادشده اضافه می شود:
«5 ـ اتخاذ تصمیم در مورد سرمایه گذاری از محل منابع در اختیار بنیاد در چهارچوب سیاستهای مصوب هیأت امناء.
6 – تهیه پیش نویس آئین نامه ها و ارائه آنها به هیأت امناء جهت طی مراحل تصویب.
7 – بررسی و ارائه پیشنهاد اصلاح و یا تغییر مواد اساسنامه به هیأت امناء جهت طی مراحل تصویب.
8 – تهیه تشكیلات تفصیلی بنیاد و تصویب در هیأت امناء.
9 – انعقاد هرگونه قرارداد و تغییر و تبدیل و یا فسخ و اقاله آن و خرید و فروش و معاوضه اموال و ماشین آلات و برگزاری مناقصه و مزایده در حدود آئین‌نامه‌های مالی و معاملاتی.
10 ـ قبول اموال واحدهای اقتصادی و سهام یا سهام الشركه به نحوی كه متضمن صرفه و صلاح بنیاد باشد.
11 ـ تأسیس، ادغام، انحلال یا واگذاری شركتها و واحدهای اقتصادی بنیاد در چهارچوب قوانین و مقررات و مصوبات هیأت امناء.
تبصره ـ رئیس بنیاد می‌تواند با حفظ مسؤولیت، بخشی از وظایف و اختیارات خود را به هر یك از كاركنان تفویض نماید».
ماده 11- ماده (14) قانون به شرح زیر اصلاح می شود:
«ماده 14 ـ رئیس بنیاد موظف است ظرف چهار ماه پس از تصویب این قانون نسبت به تهیه مقررات اداری و استخدامی بنیاد و سایر آئین‌نامه‌های مورد نیاز برای اجراء این اساسنامه حسب مورد اقدام و جهت تصویب به هیأت وزیران ارائه نماید.»
ماده 12- متن زیر به عنوان ماده(15) به قانون الحاق و شماره مواد (15) و (16) به ترتیب به (16) و (17) اصلاح می‌شود:
«ماده 15ـ انتقال كاركنان رسمی بنیاد كه تا پایان سال 1383 به استخدام درآمده‌اند و مأموریت آنها به سایر دستگاهها و نهادهای دولتی و یا عمومی با رعایت مقررات مربوط به كاركنان دولت مجاز است.
قانون فوق مشتمل بر دوازده ماده در جلسه علنی روز یكشنبه مورخ هجدهم فروردین‌ماه یكهزار و سیصد و هشتاد و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 4/2/1387 به تأیید شورای نگهبان رسید.
قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی
فصل اول - كلیات
ماده 1 - بنیاد شهید انقلاب اسلامی - كه از این پس دراین اساسنامه به اختصار "بنیاد" نامیده می‌شود - نهادی است انقلابی كه در اجرای فرمان‌رهبر كبیر و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی رضوان‌ا... تعالی‌علیه در تاریخ 1358.12.22 تأسیس شده و دارای شخصیت حقوقی‌و استقلال مالی و اداری است و امور آن طبق مقررات و قوانین مربوط به نهادهای عمومی غیر دولتی و در چهارچوب این اساسنامه و آئین‌نامه‌های‌مربوطه زیر نظر رئیس جمهور و نظارت عالیه مقام معظم رهبری اداره می‌شود.
ماده 2 - مدت فعالیت بنیاد از تاریخ تأسیس نامحدود است. انحلال یا خاتمه آن با نظر مقام معظم رهبری می‌باشد.
فصل دوم - اهداف و وظایف
ماده 3 - اهداف بنیاد عبارتند از:
1 - احیاء، حفظ و ترویج فرهنگ شهادت در جامعه
2 - زنده نگهداشتن یاد و نام شهیدان انقلاب اسلامی و حفظ آثار آنها
3 - تجلیل، تكریم ، صیانت و حمایت از خانواده‌های معظم شاهد
4 - تلاش برای استفاده از امكانات عمومی جامعه و نظام و نیز بهره‌گیری از سرمایه و دارایی بنیاد برای رشد و اعتلای مادی و معنوی خانواده‌های‌معظم شاهد
ماده 4 - منظور از شهید در این قانون ، كسی است كه جان خود را در راه انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن و یا دفاع از كیان جمهوری اسلامی‌ایران در مقابل تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار نثار نموده و یا می‌نماید.
ضوابط تعیین مصادیق عملی شهید و خانواده‌های شاهد بموجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود كه توسط بنیاد و ستادكل نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات‌تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
تبصره - كلیه كسانی كه تا تاریخ تصویب این قانون توسط بنیاد، شهید شناخته شده‌اند همچنان شهید محسوب خواهند شد.
ماده 5 - اهم وظایف بنیاد علاوه بر اجرا و پیگیری دستورات و فرمانهای حضرت امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه در رابطه با خانواده‌های معظم‌شاهد، از جمله فرمان ده ماده‌ای مورخ 1358.12.22 عبارتند از:
الف - در قبال شهادت:
برنامه‌ریزی و تلاش به منظور تبیین مفهوم و فلسفه جهاد و شهادت و ایثار، احیا، حفظ و ترویج فرهنگ و روحیه شهادت طلبی در جامعه به عنوان‌والاترین ارزش الهی از طریق:
1- بسیج كلیه امكانات نظام و جامعه اسلامی به ویژه نهادهای فرهنگی، اجتماعی، هنری، آموزشی و وسایل ارتباط جمعی
2- شناسایی و تقویت و ترویج عوامل و موجبات رشد و توسعه فرهنگ شهادت‌طلبی
3- بررسی و شناسایی عوامل بازدارنده و مخرب فرهنگ شهادت و ایثارگری و تلاش در امحاء و رفع آنها
ب - در قبال شهید:
برنامه‌ریزی و تلاش برای تجلیل و تكریم از مقام والای شهدا و بزرگداشت و زنده نگهداشتن یاد و خاطره آنان از طریق:
1- برگزاری مراسم یادبود با الهام از مكتب عاشورای حسینی و بااستفاده از مناسبتهای ملی و مذهبی.
2- حفظ قداست و منزلت گلزار شهدا و محور قراردادن این مراكز در برگزاری مراسم رسمی و مردمی و پیگیری مرمت و ارایه خدمات شایسته به‌مراكز مذكور توسط شهرداریها و سایر نهادهای ذیربط براساس ضوابطی كه بنیاد اعلام می‌كند.
3- پیگیری نامگذاری معابر، میادین، مراكز فرهنگی، اجتماعی و سایر اماكن عمومی و ملی به‌نام مبارك شهدا و نصب یادمانها از طریق‌دستگاههای ذیربط.
4- جمع‌آوری و حفظ و نگهداری و معرفی آثار فرهنگی، ادبی، هنری، وصایا و دیگر آثار شهدا.
5- تشویق و ترغیب و حمایت از جامعه فرهنگی، آموزشی، هنری و اندیشمندان، ادبا و نویسندگان در ثبت، تبیین و معرفی ویژگیها، سیره معنوی‌و فضایل اسوه‌های شهادت و ایثار.
ج - در قبال خانواده‌های شاهد:
برنامه‌ریزی و تلاش برای صیانت و رشد و اعتلای مادی و معنوی خانواده‌های شاهد در زمینه‌های:
1- امور فرهنگی - آموزشی
- پیگیری و نظارت امور فرهنگی، تربیتی و آموزشی فرزندان شاهد و زمینه‌سازی رشد و تعالی فكری، روحی، اخلاقی و تحصیلی آنها از طریق:
- تهذیب و كسب معنویت اسلامی و ارتقای معرفت دینی و بهره‌وركردن استعدادهای الهی آنان.
- نظارت درجهت ایجاد تسهیلات لازم برای ارتقای علمی، تحقیقی، آموزشی و مهارتهای فكری و تخصصی و پرورش جسمی فرزندان شاهد در تمام‌مراحل و مقاطع تحصیلی به بهترین وجه با همكاری مراجع ذیربط.
- تقویت روحیه خدمت به "اسلام ناب محمدی" در خانواده‌های معظم شاهد.
- ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به والدین و همسران شاهد با همكاری مراجع ذیربط.
2- امور معیشتی و رفاهی
تلاش در جهت خود اتكایی اقتصادی و تأمین اجتماعی و رفاهی خانواده‌های شاهد از قبیل:
- فراهم‌سازی تسهیلات و ارایه حمایتهای لازم و آموزشهای تخصصی، فنی و حرفه‌ای و نیز جلب مشاركت كلیه سازمانها و دستگاههای ذیربط جهت‌ایجاد اشتغال مفید برای خانواده‌های شاهد.
- تأمین و پرداخت حقوق، مستمری و مزایای خانواده‌های شاهد مشمول و دارای شرایط در چهارچوب قوانین، مقررات و ضوابط مربوط.
- تأمین مسكن همسر و فرزندان تحت پوشش فاقد مسكن و یا دارای مسكن نامناسب با كمك خانواده شاهد و مراجع ذیربط.
- تأمین خدمات درمانی همسر، فرزندان و والدین شاهد تحت پوشش با همكاری دستگاههای ذیربط.
- ارایه خدمات و تسهیلات در زمینه ازدواج فرزندان و همسران شاهد.
- پیگیری و انجام اقدامات ممكن درجهت ارایه خدمات و تسهیلات و مساعدتهای لازم به والدین معظم شاهد.
3- امور حقوقی و قضایی
تلاش درجهت حل و فصل امور حقوقی و قضایی خانواده‌های شاهد با همكاری مراجع ذیربط از طریق:
- پیشنهاد و همكاری با مراجع قضایی در تعیین، نصب و عزل قیم و امین و مراقبت بر اعمال آنها، همچنین مراقبت بر اعمال اولیا، اوصیا، قیمها و‌حضانت‌كنندگان از صغار شاهد و رسیدگی به اختلافها در امر حضانت فرزندان و ارایه راه حل به محاكم.
- مساعدت و همكاری با مراجع ذیربط درجهت تبدیل و تغییر در اموال و دارایی صغار شاهد در راستای مصالح و غبطه آنان برحسب موازین شرعی و‌درصورت لزوم پیگیری به منظور حل و فصل اختلافات مربوط تا صدور حكم قطعی.
- درخواست تنفیذ وصیتنامه عادی شهدا ازمحاكم ذیصلاح و پیگیری امور مربوط به انحصار وراثت و مراقبت بر احصار و تحریم ماترك شاهد و تقویم‌و نگهداری حساب اموال صغار و محجورین و معاضدت حقوقی و قضایی خانواده‌های شاهد درصورت ضرورت.
- شركت كارشناسان حقوقی بنیاد در محاكم ذیصلاح به منظور وكالت خانواده‌های محترم شاهد در دعاوی مربوطه بنا به درخواست آنان.
4- امور اقتصادی
- اداره و بهره‌برداری مطلوب از اموال و داراییهای تحت پوشش بنیاد.
- بكارگیری مطلوب پس‌اندازها، اموال و داراییهای فرزندان شاهد - كه دراختیار بنیاد است - برای تأمین آینده اقتصادی آنها و جلوگیری از كاهش ارزش‌داراییها.
تبصره - ضوابط تنظیم و صدور احكام كارگزینی و تشخیص افراد تحت تكفل شاهد بموجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود كه توسط بنیاد و سازمان امور‌اداری و استخدامی تهیه و به‌تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
فصل سوم - اموال، داراییها و منابع مالی
ماده 6 - اموال و داراییهای بنیاد عبارت است از:
1- كلیه اموال منقول و غیرمنقول، سهام، اوراق بهادار، وجوه نقد و دیگر داراییهایی كه به حكم محاكم به تملك بنیاد درآمده یا در می‌آید.
2- كلیه اموال، داراییهایی كه از طرف دولت دراختیار بنیاد قرار می‌گیرد.
3- اموال و داراییهایی كه از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی به بنیاد اهدا می‌شود.
ماده 7 - منابع مالی بنیاد عبارتند از:
1- كمكهای مقام معظم رهبری.
2- كمكها و اعتبارات مصوب در بودجه عمومی كشور.
3- درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی بنیاد.
4- هدایا و كمكهای اشخاص حقیقی و حقوقی.
فصل چهارم - اركان
ماده 8 - اركان بنیاد عبارتند از:
1- هیأت امنا
2- نماینده ولی‌فقیه در بنیاد (درصورت معرفی معظم‌له)
3- رئیس بنیاد
ماده 9 - هیأت امنای بنیاد مركب از هفت نفر به‌شرح زیر است:
- رییس جمهور به عنوان رییس هیأت امنا
- نماینده ولی‌فقیه در بنیاد (درصورت تعیین)
- رییس بنیاد
- یك نفر از وزراء فرهنگی به انتخاب رئیس جمهور
- رییس سازمان برنامه و بودجه.
- دو نفر از شخصیتها و افراد بصیر در امور فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ازمیان خانواده شهدا به پیشنهاد بنیاد و تایید رئیس جمهور
تبصره - رییس بنیاد دبیر هیأت امنا خواهد بود.
ماده 10 - وظایف و اختیارات هیأت امنا به شرح زیر است:
1- پیگیری اوامر و رهنمودهای ابلاغی مقام معظم رهبری
2- تصویب خط مشی‌ها و سیاستهای كلی
3- تصویب برنامه و بودجه سالانه
4- تصویب صورت حساب عملكرد سالانه
5- ارایه گزارش عملكرد سالانه بنیاد به مقام معظم رهبری و كسب رهنمودهای لازم
6- تصویب سایر موضوعاتی كه توسط رئیس بنیاد برای تحقق اهداف بنیاد ارایه می‌شود
ماده 11 - اهم وظایف نماینده ولی فقیه درصورت تعیین به شرح زیر می‌باشد:
1 - پیشنهاد سیاستهای لازم برای حفظ و ترویج فرهنگ شهادت‌طلبی و ایثار در جامعه، جهت تصویب به هیأت امناء.
2 - برنامه‌ریزی امور فرهنگی خانواده‌های شاهد و حفظ و تعمیق و ترویج فرهنگ شهادت و ایثار در جامعه و نظارت بر اجرای آن.
3 - تطبیق دستورالعملها و آیین‌نامه‌های داخلی با موازین شرعی و رهنمودهای ابلاغی مقام معظم رهبری.
4 - اعمال اختیارات شرعی تفویض شده از سوی مقام معظم رهبری.
5 - سیاستگزاری نحوه اداره و اتخاذ تصمیم در رابطه با نحوه اداره و مصرف درآمدهای حاصله از فروش آن قسمت از اموال و املاك بنیاد و فعالیتهای‌اقتصادی سازمانهای وابسته كه شرعا تصرف در آنها با اذن ولی فقیه می‌باشد براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری مدظله در جهت تحقق اهداف‌عالیه بنیاد.
6 - ارایه برنامه‌های عقیدتی - سیاسی جهت رشد و ارتقاء خصوصیات فكری و اخلاقی خدمتگزاران خانواده‌های شاهد و ارتقاء جو معنوی بنیاد.
7 - نظارت بر حسن جریان امور بنیاد.
ماده 12 - رئیس بنیاد بالاترین مقام اجرایی بنیاد است كه به پیشنهاد رئیس‌جمهور و تایید مقام معظم رهبری با حكم رئیس‌جمهور به‌مدت چهار‌سال منصوب و مسوولیت اداره امور بنیاد و اجرای برنامه‌ها را برعهده خواهد داشت و اهم وظایف او به شرح زیر است:
1- تهیه، تدوین و پیشنهاد خط مشی‌ها و سیاستهای اجرایی، برنامه و بودجه سالانه، صورتهای مالی و گزارش عملكرد سالانه بنیاد به هیأت امنا برای‌اقدام لازم.
2- تنظیم و تدوین آیین‌نامه‌های لازم و همچنین پیشنهاد اصلاح تشكیلات جهت تصویب به مراجع ذیربط.
3- نمایندگی بنیاد در كلیه امور حقوقی و نزد كلیه مراجع اعم از قضایی، اداری و قانونگذاری و طرح و اقامه دعاوی و دفاع و جوابگویی به هرگونه‌دعاوی حقوقی، جزایی و اداری به طرفیت از بنیاد و انجام سایر فعالیتهای لازم برای استیفای حقوق بنیاد با حق تعیین وكیل یا نماینده و تفویض‌اختیارات لازم به‌آنان برای انجام امور محول.
4- انجام كلیه امور مالی، اداری، فرهنگی و اجتماعی، ازجمله عزل و نصب مدیران و صدور دستورالعملها و بخشنامه‌های لازم همچنین گشایش انواع‌حسابهای بانكی، انجام هر نوع معامله و هرگونه ارتباط با مؤسسات و سازمانهای دولتی، غیردولتی و اشخاص حقیقی یا حقوقی و ایجاد واحدهای‌جدید یا انحلال و تجزیه یا ادغام واحدهای تابع بنیاد كه ضروری تشخیص داده شده است با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
فصل پنجم - امور مالی و اداری
ماده 13 - بودجه تفصیلی بنیاد هر سال براساس اعتبارات و كمكهای مصوب از محل بودجه كل كشور و سایر منابع یادشده در ماده (7) این‌اساسنامه تنظیم و پس از تصویب هیأت امنا به‌مورد اجرا گذارده می‌شود.
تبصره - اعتبارات مربوط به بودجه عمومی هرسال در قالب طرح و برنامه و به‌صورت كمك در بودجه كل كشور منظور می‌شود.
ماده 14 - امور مالی و معاملاتی بنیاد تابع آیین‌نامه خاصی است كه ظرف (3) ماه از تاریخ تصویب این اساسنامه توسط رئیس بنیاد تهیه و‌به‌تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده 15 - مقررات اداری و استخدامی بنیاد ظرف (3) ماه پس از تصویب این اساسنامه در چهارچوب قانون نظام هماهنگ پرداخت بنا به پیشنهاد‌مشترك بنیاد و سازمان امور اداری و استخدامی كشور به‌تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ماده 16 - كلیه قوانین و مقررات مغایر با این اساسنامه لغو می‌گردد.
نیز نگاه کنید به شهید و شهادت