بنیاد شهید و امور ایثارگران
مقدمه
بنیاد شهید و امور ایثارگران، نهادی است انقلابی که در اجرای فرمان رهبر کبیر و بنیانگذر جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (رضوان‌الله تعالی علیه) در تاریخ 22 اسفند 1358 و در پی موافقت مقام معظم رهبری مبنی بر ادغام سه نهاد انقلابی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، سازمان جانبازان انقلاب اسلامی و ستاد رسیدگی به امور آزادگان تأسیس شده و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری است که امور آن طبق مقررات و قوانین مربوط به نهادهای عمومی غیردولتی و در چهارچوب اساسنامه و آیین‌نامه‌های مربوطه زیر نظر رییس‌جمهور و نظارت عالیه مقام معظم رهبری اداره می‌شود.
اساسنامه
قانون اصلاح قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی مصوب 1377
ماده 1- درماده (1) قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی مصوب1377 عبارت «بنیاد شهید انقلاب اسلامی» به عبارت «بنیاد شهید و امور ایثارگران» تغییر می‌یابد و بعد از عبارت«درتاریخ 22 اسفند 1358» عبارت «ودرپی‌موافقت مقام معظم رهبری مبنی برادغام سه نهاد انقلابی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، سازمان جانبازان انقلاب اسلامی وستاد رسیدگی به امور آزادگان» اضافه می شود.
ماده 2- ماده(3) قانون فوق و بندهای آن به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
الف- در بند (1) ماده (3) بعد از واژه «شهادت» عبارت «و ایثار» اضافه می‌شود.
ب - در بند(2) ماده (3) بعد از عبارت«شهیدان انقلاب اسلامی» عبارت «و ایثارگران» اضافه می شود.
ج - بند(3) ماده (3) به شرح زیر اصلاح می شود:
«3 ـ اعتلاء معرفت و تعهد جامعه در قبال ارزشهای فرهنگ ایثار و شهادت و بالا بردن تعهد آنان نسبت به رعایت شأن، حق، حرمت، منزلت جامعه هدف و خانواده آنان»
د- در بند (4) ماده (3) و همچنین در كلیه مواد عبارت«شاهد، خانواده‌های معظم شاهد و نظایر آن» به عبارت «جامعه هدف» اصلاح می شود.
ماده3 ـ ماده (4) قانون به شرح زیر اصلاح می شود:
«ماده 4 ـ در این اساسنامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به كار می رود:
الف – جامعه هدف: خانواده‌های شاهد، جانبازان، آزادگان و خانواده‌های آنان.
ب ـ خانواده های شاهد: پدر، مادر، همسر و فرزند شهید، مفقودالاثر و اسیر.
ج ـ خانواده جانباز و آزاده : همسر، فرزند و والدین تحت تكفل.
تبصره 1 ـ تعیین مصادیق عملی شهید، مفقودالاثر، جانباز، آزاده و اسیر در چهارچوب قوانین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بر اساس آئین‌نامه‌ای خواهد بود كه توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با همكاری بنیاد و ستاد كل نیروهای مسلح تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
تبصره 2 ـ كلیه كسانی كه تا تاریخ تصویب این قانون توسط بنیاد به عنوان شهید، جانباز و یا آزاده شناخته شده اند همچنان از خدمات مربوط برخوردار خواهند بود.»
ماده 4- ماده(5) قانون به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
الف- در ماده (5) بعد از عبارت«امام خمینی رضوان الله تعالی علیه» عبارت «وفرامین و تدابیر مقام معظم رهبری » اضافه می شود.
ب - در بند«الف» ماده (5) بعد از عبارت«درقبال شهادت» عبارت «و ایثار» و بعد از كلمه «روحیه» عبارت «ایثارگری و» اضافه می شود و در بند(ب) ماده(5) عبارت«در قبال شهید» به عبارت«در قبال شهداء و ایثارگری» تغییر می‌یابد.
ج - متن زیر به عنوان تبصره به جزء (4) بند (ب) ماده (5) اضافه می شود:
«تبصره ـ نحوه و ضوابط اجراء این بند به موجب آئین‌نامه‌ای كه بنا به پیشنهاد بنیاد و با هماهنگی ستاد كل نیروهای مسلح و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد تعیین خواهد شد.»
د – در جزء(4) بند(ب) ماده(5) بعد از عبارت«آثار شهداء»عبارت«و ایثارگران» اضافه می‌شود.
هـ - در جزء(1) بند(ج) ماده (5) قبل از عبارت «نظارت در جهت ایجاد تسهیلات» عبارت «ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به جامعه هدف و» اضافه و عبارت«فرزندان شاهد» به عبارت«فرزندان آنان» اصلاح می شود.
و - در جزء(1) بند(ج) ماده (5) عبارت «ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به والدین و همسران شاهد با همكاری مراجع ذی ربط » حذف می شود.
ز - در ماده(5) ردیفهای سوم و چهارم جزء(2) بند(ج) حذف و متن زیر اضافه می‌شود:
«ـ تأمین بهداشت، درمان، مسكن، بیمه عمر، حوادث و بازنشستگی و نیازهای معیشتی با حفظ عزت، كرامت ، شأن و جایگاه آنان. »
ح – متن زیر به عنوان جزء ششم بند(ب) ماده (5) اضافه می‌شود:
«ـ توانمندسازی فردی و جمعی آحاد جامعه هدف به منظور ایفاء نقش و رسالت مطلوب و مؤثر در مدیریت اداری و سیاسی كشور.
ط - متن زیر به انتهای جزء (2) بند (ج) ماده (5) اضافه می شود:
«ـ توجه خاص به امور فرزندان معلول، والدین از كارافتاده و همسران غیر مزدوج شهداء.
ـ بسترسازی برای حضور فیزیكی فعال و مؤثر جانبازان در عرصه اجتماعی و پیش‌بینی امكانات خاص در معابر، اماكن عمومی و اداری، فضاها و وسایط نقلیه عمومی در سطح شهرها و كشور.»
ی - در ردیف اول جزء(3)بند(ج) ماده(5) عبارت«صغار شاهد» به عبارت «صغار و محجورین جامعه هدف» اصلاح گردید.
ك - در انتهای جزء(3) بند(ج)ماده (5) عبارت«به منظور وكالت خانواده های محترم شاهد»به عبارت«به عنوان وكیل در دعاوی جهت دفاع و استیفای حقوق جامعه هدف» اصلاح می شود.
ل - به انتهای پاراگراف اول جزء(4)بند(ج) ماده (5) عبارت «و توسعه منابع مالی به منظور ایجاد پشتوانه های مادی برای فعالیتهای محوله» اضافه می شود.
ماده 5 - متن زیر به عنوان بند(4) به ماده (6) قانون اضافه می شود:
«4ـ كلیه اموال و داراییها، مالكیتها و امكانات بنیاد شهید، ستاد رسیدگی به امور آزادگان و اموال و داراییهایی كه از بنیاد مستضعفان با اذن مقام معظم رهبری منتقل می‌شود.»
ماده 6 - در بند (4) ماده (7) قانون بعد از كلمه «كمكهای» عبارت «بنیاد مستضعفان و سایر» اضافه می شود.
ماده 7- ماده(9) قانون و تبصره‌آن به شرح زیر اصلاح می گردد:
الف – در بند(3) ماده یادشده بعد از عبارت«رئیس بنیاد» عبارت «به عنوان نایب رئیس هیأت امناء» اضافه و عبارت«یك نفر» در بند (4) به عبارت«دونفر» و در بند(5) عبارت «رئیس سازمان برنامه و بودجه» حذف و در بند(6) عبارت«دونفر» به عبارت« سه نفر» اصلاح و عبارت«وزراء رفاه و تأمین اجتماعی و بهداشت، درمان و آموزش پزشكی» به عنوان بند(7) به ماده یادشده اضافه می‌شود. و عبارت«به پیشنهاد بنیاد» به‌عبارت«به پیشنهاد رئیس بنیاد» تغییر می‌یابد.
ب - تبصره ماده (9) به شرح زیر اصلاح می شود:
«تبصره ـ یكی از معاونان بنیاد بنا به پیشنهاد رئیس بنیاد و تأیید رئیس هیأت امناء به عنوان دبیر جلسه بدون حق رأی شركت خواهد كرد. »
ماده 8- در بند(3) ماده(10) قانون بعد از كلمه «سالانه» كلمه «تشكیلات» اضافه و بندهای زیر به عنوان بندهای(7)،(8)،(9) و (10) به ماده یادشده اضافه می‌شود:
«7 ـ بررسی و تأیید تغییرات و اصلاحات اساسنامه پس از أخذ موافقت مقام‌معظم‌رهبری به منظور طی مراحل تصویب.
8 ـ تصویب آئین نامه‌های مالی و معاملاتی بنیاد در حدود قوانین ومقررات.
9 ـ تصویب ضوابط سرمایه گذاری شركتهای وابسته.
10 ـ سیاستگذاری نحوه اداره و اتخاذ تصمیم در رابطه با نحوه اداره و مصرف درآمدهای حاصل از فروش آن قسمت از اموال و املاك بنیاد و فعالیتهای اقتصادی سازمانهای وابسته كه شرعاً تصرف در آنها با اذن ولی فقیه می باشد براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری در جهت اهداف عالیه بنیاد.
تبصره ـ دستورالعمل نحوه تشكیل جلسات و تصمیم‌گیری در اولین جلسه هیأت امناء بنا به پیشنهاد رئیس بنیاد به تصویب هیأت امناء خواهد رسید.»
ماده 9- ماده(11) قانون و بندهای آن به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
الف- در بند(1) ماده (11) بعد از كلمه «جامعه» عبارت «و ارائه آن به هیأت امناء» اضافه و عبارت «به هیأت امناء» حذف می شود.
ب - در بند(2) ماده (11) كلمه «برنامه ریزی» به عبارت«نظارت بر» اصلاح می‌شود.
ج - بند(5) ماده(11) حذف شد.
ماده 10- درانتهای بند(3) ماده(12) قانون عبارت«و پایان دادن به دعاوی از طریق مصالحه و یا ارجاع به داوری با رعایت قوانین» اضافه و در بند(4) ماده یادشده عبارت «و ایجاد واحدهای جدید یا انحلال و تجزیه یا ادغام واحدهای تابع بنیاد كه ضروری تشخیص داده شده است با رعایت قوانین و مقررات مربوط» حذف و بندهای زیر به عنوان بندهای (5) تا (11) به ماده یادشده اضافه می شود:
«5 ـ اتخاذ تصمیم در مورد سرمایه گذاری از محل منابع در اختیار بنیاد در چهارچوب سیاستهای مصوب هیأت امناء.
6 – تهیه پیش نویس آئین نامه ها و ارائه آنها به هیأت امناء جهت طی مراحل تصویب.
7 – بررسی و ارائه پیشنهاد اصلاح و یا تغییر مواد اساسنامه به هیأت امناء جهت طی مراحل تصویب.
8 – تهیه تشكیلات تفصیلی بنیاد و تصویب در هیأت امناء.
9 – انعقاد هرگونه قرارداد و تغییر و تبدیل و یا فسخ و اقاله آن و خرید و فروش و معاوضه اموال و ماشین آلات و برگزاری مناقصه و مزایده در حدود آئین‌نامه‌های مالی و معاملاتی.
10 ـ قبول اموال واحدهای اقتصادی و سهام یا سهام الشركه به نحوی كه متضمن صرفه و صلاح بنیاد باشد.
11 ـ تأسیس، ادغام، انحلال یا واگذاری شركتها و واحدهای اقتصادی بنیاد در چهارچوب قوانین و مقررات و مصوبات هیأت امناء.
تبصره ـ رئیس بنیاد می‌تواند با حفظ مسؤولیت، بخشی از وظایف و اختیارات خود را به هر یك از كاركنان تفویض نماید».
ماده 11- ماده (14) قانون به شرح زیر اصلاح می شود:
«ماده 14 ـ رئیس بنیاد موظف است ظرف چهار ماه پس از تصویب این قانون نسبت به تهیه مقررات اداری و استخدامی بنیاد و سایر آئین‌نامه‌های مورد نیاز برای اجراء این اساسنامه حسب مورد اقدام و جهت تصویب به هیأت وزیران ارائه نماید.»
ماده 12- متن زیر به عنوان ماده(15) به قانون الحاق و شماره مواد (15) و (16) به ترتیب به (16) و (17) اصلاح می‌شود:
«ماده 15ـ انتقال كاركنان رسمی بنیاد كه تا پایان سال 1383 به استخدام درآمده‌اند و مأموریت آنها به سایر دستگاهها و نهادهای دولتی و یا عمومی با رعایت مقررات مربوط به كاركنان دولت مجاز است.
قانون فوق مشتمل بر دوازده ماده در جلسه علنی روز یكشنبه مورخ هجدهم فروردین‌ماه یكهزار و سیصد و هشتاد و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 4/2/1387 به تأیید شورای نگهبان رسید.
قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی
فصل اول - كلیات
ماده 1 - بنیاد شهید انقلاب اسلامی - كه از این پس دراین اساسنامه به اختصار "بنیاد" نامیده می‌شود - نهادی است انقلابی كه در اجرای فرمان‌رهبر كبیر و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی رضوان‌ا... تعالی‌علیه در تاریخ 1358.12.22 تأسیس شده و دارای شخصیت حقوقی‌و استقلال مالی و اداری است و امور آن طبق مقررات و قوانین مربوط به نهادهای عمومی غیر دولتی و در چهارچوب این اساسنامه و آئین‌نامه‌های‌مربوطه زیر نظر رئیس جمهور و نظارت عالیه مقام معظم رهبری اداره می‌شود.
ماده 2 - مدت فعالیت بنیاد از تاریخ تأسیس نامحدود است. انحلال یا خاتمه آن با نظر مقام معظم رهبری می‌باشد.
فصل دوم - اهداف و وظایف
ماده 3 - اهداف بنیاد عبارتند از:
1 - احیاء، حفظ و ترویج فرهنگ شهادت در جامعه
2 - زنده نگهداشتن یاد و نام شهیدان انقلاب اسلامی و حفظ آثار آنها
3 - تجلیل، تكریم ، صیانت و حمایت از خانواده‌های معظم شاهد
4 - تلاش برای استفاده از امكانات عمومی جامعه و نظام و نیز بهره‌گیری از سرمایه و دارایی بنیاد برای رشد و اعتلای مادی و معنوی خانواده‌های‌معظم شاهد
ماده 4 - منظور از شهید در این قانون ، كسی است كه جان خود را در راه انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن و یا دفاع از كیان جمهوری اسلامی‌ایران در مقابل تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار نثار نموده و یا می‌نماید.
ضوابط تعیین مصادیق عملی شهید و خانواده‌های شاهد بموجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود كه توسط بنیاد و ستادكل نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات‌تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
تبصره - كلیه كسانی كه تا تاریخ تصویب این قانون توسط بنیاد، شهید شناخته شده‌اند همچنان شهید محسوب خواهند شد.
ماده 5 - اهم وظایف بنیاد علاوه بر اجرا و پیگیری دستورات و فرمانهای حضرت امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه در رابطه با خانواده‌های معظم‌شاهد، از جمله فرمان ده ماده‌ای مورخ 1358.12.22 عبارتند از:
الف - در قبال شهادت:
برنامه‌ریزی و تلاش به منظور تبیین مفهوم و فلسفه جهاد و شهادت و ایثار، احیا، حفظ و ترویج فرهنگ و روحیه شهادت طلبی در جامعه به عنوان‌والاترین ارزش الهی از طریق:
1- بسیج كلیه امكانات نظام و جامعه اسلامی به ویژه نهادهای فرهنگی، اجتماعی، هنری، آموزشی و وسایل ارتباط جمعی
2- شناسایی و تقویت و ترویج عوامل و موجبات رشد و توسعه فرهنگ شهادت‌طلبی
3- بررسی و شناسایی عوامل بازدارنده و مخرب فرهنگ شهادت و ایثارگری و تلاش در امحاء و رفع آنها
ب - در قبال شهید:
برنامه‌ریزی و تلاش برای تجلیل و تكریم از مقام والای شهدا و بزرگداشت و زنده نگهداشتن یاد و خاطره آنان از طریق:
1- برگزاری مراسم یادبود با الهام از مكتب عاشورای حسینی و بااستفاده از مناسبتهای ملی و مذهبی.
2- حفظ قداست و منزلت گلزار شهدا و محور قراردادن این مراكز در برگزاری مراسم رسمی و مردمی و پیگیری مرمت و ارایه خدمات شایسته به‌مراكز مذكور توسط شهرداریها و سایر نهادهای ذیربط براساس ضوابطی كه بنیاد اعلام می‌كند.
3- پیگیری نامگذاری معابر، میادین، مراكز فرهنگی، اجتماعی و سایر اماكن عمومی و ملی به‌نام مبارك شهدا و نصب یادمانها از طریق‌دستگاههای ذیربط.
4- جمع‌آوری و حفظ و نگهداری و معرفی آثار فرهنگی، ادبی، هنری، وصایا و دیگر آثار شهدا.
5- تشویق و ترغیب و حمایت از جامعه فرهنگی، آموزشی، هنری و اندیشمندان، ادبا و نویسندگان در ثبت، تبیین و معرفی ویژگیها، سیره معنوی‌و فضایل اسوه‌های شهادت و ایثار.
ج - در قبال خانواده‌های شاهد:
برنامه‌ریزی و تلاش برای صیانت و رشد و اعتلای مادی و معنوی خانواده‌های شاهد در زمینه‌های:
1- امور فرهنگی - آموزشی
- پیگیری و نظارت امور فرهنگی، تربیتی و آموزشی فرزندان شاهد و زمینه‌سازی رشد و تعالی فكری، روحی، اخلاقی و تحصیلی آنها از طریق:
- تهذیب و كسب معنویت اسلامی و ارتقای معرفت دینی و بهره‌وركردن استعدادهای الهی آنان.
- نظارت درجهت ایجاد تسهیلات لازم برای ارتقای علمی، تحقیقی، آموزشی و مهارتهای فكری و تخصصی و پرورش جسمی فرزندان شاهد در تمام‌مراحل و مقاطع تحصیلی به بهترین وجه با همكاری مراجع ذیربط.
- تقویت روحیه خدمت به "اسلام ناب محمدی" در خانواده‌های معظم شاهد.
- ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به والدین و همسران شاهد با همكاری مراجع ذیربط.
2- امور معیشتی و رفاهی
تلاش در جهت خود اتكایی اقتصادی و تأمین اجتماعی و رفاهی خانواده‌های شاهد از قبیل:
- فراهم‌سازی تسهیلات و ارایه حمایتهای لازم و آموزشهای تخصصی، فنی و حرفه‌ای و نیز جلب مشاركت كلیه سازمانها و دستگاههای ذیربط جهت‌ایجاد اشتغال مفید برای خانواده‌های شاهد.
- تأمین و پرداخت حقوق، مستمری و مزایای خانواده‌های شاهد مشمول و دارای شرایط در چهارچوب قوانین، مقررات و ضوابط مربوط.
- تأمین مسكن همسر و فرزندان تحت پوشش فاقد مسكن و یا دارای مسكن نامناسب با كمك خانواده شاهد و مراجع ذیربط.
- تأمین خدمات درمانی همسر، فرزندان و والدین شاهد تحت پوشش با همكاری دستگاههای ذیربط.
- ارایه خدمات و تسهیلات در زمینه ازدواج فرزندان و همسران شاهد.
- پیگیری و انجام اقدامات ممكن درجهت ارایه خدمات و تسهیلات و مساعدتهای لازم به والدین معظم شاهد.
3- امور حقوقی و قضایی
تلاش درجهت حل و فصل امور حقوقی و قضایی خانواده‌های شاهد با همكاری مراجع ذیربط از طریق:
- پیشنهاد و همكاری با مراجع قضایی در تعیین، نصب و عزل قیم و امین و مراقبت بر اعمال آنها، همچنین مراقبت بر اعمال اولیا، اوصیا، قیمها و‌حضانت‌كنندگان از صغار شاهد و رسیدگی به اختلافها در امر حضانت فرزندان و ارایه راه حل به محاكم.
- مساعدت و همكاری با مراجع ذیربط درجهت تبدیل و تغییر در اموال و دارایی صغار شاهد در راستای مصالح و غبطه آنان برحسب موازین شرعی و‌درصورت لزوم پیگیری به منظور حل و فصل اختلافات مربوط تا صدور حكم قطعی.
- درخواست تنفیذ وصیتنامه عادی شهدا ازمحاكم ذیصلاح و پیگیری امور مربوط به انحصار وراثت و مراقبت بر احصار و تحریم ماترك شاهد و تقویم‌و نگهداری حساب اموال صغار و محجورین و معاضدت حقوقی و قضایی خانواده‌های شاهد درصورت ضرورت.
- شركت كارشناسان حقوقی بنیاد در محاكم ذیصلاح به منظور وكالت خانواده‌های محترم شاهد در دعاوی مربوطه بنا به درخواست آنان.
4- امور اقتصادی
- اداره و بهره‌برداری مطلوب از اموال و داراییهای تحت پوشش بنیاد.
- بكارگیری مطلوب پس‌اندازها، اموال و داراییهای فرزندان شاهد - كه دراختیار بنیاد است - برای تأمین آینده اقتصادی آنها و جلوگیری از كاهش ارزش‌داراییها.
تبصره - ضوابط تنظیم و صدور احكام كارگزینی و تشخیص افراد تحت تكفل شاهد بموجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود كه توسط بنیاد و سازمان امور‌اداری و استخدامی تهیه و به‌تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
فصل سوم - اموال، داراییها و منابع مالی
ماده 6 - اموال و داراییهای بنیاد عبارت است از:
1- كلیه اموال منقول و غیرمنقول، سهام، اوراق بهادار، وجوه نقد و دیگر داراییهایی كه به حكم محاكم به تملك بنیاد درآمده یا در می‌آید.
2- كلیه اموال، داراییهایی كه از طرف دولت دراختیار بنیاد قرار می‌گیرد.
3- اموال و داراییهایی كه از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی به بنیاد اهدا می‌شود.
ماده 7 - منابع مالی بنیاد عبارتند از:
1- كمكهای مقام معظم رهبری.
2- كمكها و اعتبارات مصوب در بودجه عمومی كشور.
3- درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی بنیاد.
4- هدایا و كمكهای اشخاص حقیقی و حقوقی.
فصل چهارم - اركان
ماده 8 - اركان بنیاد عبارتند از:
1- هیأت امنا
2- نماینده ولی‌فقیه در بنیاد (درصورت معرفی معظم‌له)
3- رئیس بنیاد
ماده 9 - هیأت امنای بنیاد مركب از هفت نفر به‌شرح زیر است:
- رییس جمهور به عنوان رییس هیأت امنا
- نماینده ولی‌فقیه در بنیاد (درصورت تعیین)
- رییس بنیاد
- یك نفر از وزراء فرهنگی به انتخاب رئیس جمهور
- رییس سازمان برنامه و بودجه.
- دو نفر از شخصیتها و افراد بصیر در امور فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ازمیان خانواده شهدا به پیشنهاد بنیاد و تایید رئیس جمهور
تبصره - رییس بنیاد دبیر هیأت امنا خواهد بود.
ماده 10 - وظایف و اختیارات هیأت امنا به شرح زیر است:
1- پیگیری اوامر و رهنمودهای ابلاغی مقام معظم رهبری
2- تصویب خط مشی‌ها و سیاستهای كلی
3- تصویب برنامه و بودجه سالانه
4- تصویب صورت حساب عملكرد سالانه
5- ارایه گزارش عملكرد سالانه بنیاد به مقام معظم رهبری و كسب رهنمودهای لازم
6- تصویب سایر موضوعاتی كه توسط رئیس بنیاد برای تحقق اهداف بنیاد ارایه می‌شود
ماده 11 - اهم وظایف نماینده ولی فقیه درصورت تعیین به شرح زیر می‌باشد:
1 - پیشنهاد سیاستهای لازم برای حفظ و ترویج فرهنگ شهادت‌طلبی و ایثار در جامعه، جهت تصویب به هیأت امناء.
2 - برنامه‌ریزی امور فرهنگی خانواده‌های شاهد و حفظ و تعمیق و ترویج فرهنگ شهادت و ایثار در جامعه و نظارت بر اجرای آن.
3 - تطبیق دستورالعملها و آیین‌نامه‌های داخلی با موازین شرعی و رهنمودهای ابلاغی مقام معظم رهبری.
4 - اعمال اختیارات شرعی تفویض شده از سوی مقام معظم رهبری.
5 - سیاستگزاری نحوه اداره و اتخاذ تصمیم در رابطه با نحوه اداره و مصرف درآمدهای حاصله از فروش آن قسمت از اموال و املاك بنیاد و فعالیتهای‌اقتصادی سازمانهای وابسته كه شرعا تصرف در آنها با اذن ولی فقیه می‌باشد براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری مدظله در جهت تحقق اهداف‌عالیه بنیاد.
6 - ارایه برنامه‌های عقیدتی - سیاسی جهت رشد و ارتقاء خصوصیات فكری و اخلاقی خدمتگزاران خانواده‌های شاهد و ارتقاء جو معنوی بنیاد.
7 - نظارت بر حسن جریان امور بنیاد.
ماده 12 - رئیس بنیاد بالاترین مقام اجرایی بنیاد است كه به پیشنهاد رئیس‌جمهور و تایید مقام معظم رهبری با حكم رئیس‌جمهور به‌مدت چهار‌سال منصوب و مسوولیت اداره امور بنیاد و اجرای برنامه‌ها را برعهده خواهد داشت و اهم وظایف او به شرح زیر است:
1- تهیه، تدوین و پیشنهاد خط مشی‌ها و سیاستهای اجرایی، برنامه و بودجه سالانه، صورتهای مالی و گزارش عملكرد سالانه بنیاد به هیأت امنا برای‌اقدام لازم.
2- تنظیم و تدوین آیین‌نامه‌های لازم و همچنین پیشنهاد اصلاح تشكیلات جهت تصویب به مراجع ذیربط.
3- نمایندگی بنیاد در كلیه امور حقوقی و نزد كلیه مراجع اعم از قضایی، اداری و قانونگذاری و طرح و اقامه دعاوی و دفاع و جوابگویی به هرگونه‌دعاوی حقوقی، جزایی و اداری به طرفیت از بنیاد و انجام سایر فعالیتهای لازم برای استیفای حقوق بنیاد با حق تعیین وكیل یا نماینده و تفویض‌اختیارات لازم به‌آنان برای انجام امور محول.
4- انجام كلیه امور مالی، اداری، فرهنگی و اجتماعی، ازجمله عزل و نصب مدیران و صدور دستورالعملها و بخشنامه‌های لازم همچنین گشایش انواع‌حسابهای بانكی، انجام هر نوع معامله و هرگونه ارتباط با مؤسسات و سازمانهای دولتی، غیردولتی و اشخاص حقیقی یا حقوقی و ایجاد واحدهای‌جدید یا انحلال و تجزیه یا ادغام واحدهای تابع بنیاد كه ضروری تشخیص داده شده است با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
فصل پنجم - امور مالی و اداری
ماده 13 - بودجه تفصیلی بنیاد هر سال براساس اعتبارات و كمكهای مصوب از محل بودجه كل كشور و سایر منابع یادشده در ماده (7) این‌اساسنامه تنظیم و پس از تصویب هیأت امنا به‌مورد اجرا گذارده می‌شود.
تبصره - اعتبارات مربوط به بودجه عمومی هرسال در قالب طرح و برنامه و به‌صورت كمك در بودجه كل كشور منظور می‌شود.
ماده 14 - امور مالی و معاملاتی بنیاد تابع آیین‌نامه خاصی است كه ظرف (3) ماه از تاریخ تصویب این اساسنامه توسط رئیس بنیاد تهیه و‌به‌تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده 15 - مقررات اداری و استخدامی بنیاد ظرف (3) ماه پس از تصویب این اساسنامه در چهارچوب قانون نظام هماهنگ پرداخت بنا به پیشنهاد‌مشترك بنیاد و سازمان امور اداری و استخدامی كشور به‌تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ماده 16 - كلیه قوانین و مقررات مغایر با این اساسنامه لغو می‌گردد.
نیز نگاه کنید به شهید و شهادت