اسارت در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران

خسارت انسانی جنگ‌ها ابعاد متفاوتی دارد. بعضی‌ها جان خود را از دست می‌دهند، عده‌ای دیگر دچار نقص عضو می‌شوند و عده‌ای هم به اسارت درمی‌آیند. علی‌رغم همه تلاش‌های صورت‌گرفته، وضعیت اسرای جنگی هنوز از بغرنج‌ترین مشکلات جنگ‌ها به‌شمار می‌رود. اولین و مهم‌ترین مسئله درخصوص اسرای جنگی، اثبات اسارتشان به‌وسیله ارتشی است که آنها را اسیر کرده. بعد از این مرحله است که سازمان‌ها و قوانین مربوطه می‌توانند مؤثر واقع شوند. تعیین وضعیت و سرنوشت اسرای جنگی و مفقودین، ازجمله مشکلاتی است که نه تنها در طول جنگ، بلکه سال‌ها بعد از خاموش شدن آتش جنگ هم باقی می‌ماند. کشور ایران نیز در طول قرون و اعصار از موضوع اسارت جدا نبوده است. سی‌و‌یکم شهریور 1359 کشور عراق به ایران اعلام جنگ کرد. البته ناگفته نماند حداقل حدود یك‌سال قبل از آن، تجاوزاتی به داخل مرزهای کشور داشت و به تبع آن عده‌ای را به اسارت گرفت. یکی از ابعاد مهم و انسانی در جنگ تحمیلی هشت ساله، اسیران جنگی بودند که در مناطق درگیری و عملیات پدافندی و آفندی به اسارت درآمدند. در روزهای اول جنگ مجموعه یا سازمان خاصی مسئولیت پیگیری سرنوشت اسرا و مفقودین را به‌عهده نداشت. باید مجموعه‌ای به‌صورت تخصصی این امور را تا رسیدن به نتیجه مطلوب دنبال می‌كرد. به‌همین‌منظور دو مجموعه تشکیل شد:

1. کمیسیون حمایت از اسرا و مفقودین ایرانی؛

2. اداره جست‌وجوی مفقودین جمعیت هلال احمر ایران.

«با مطالعه و بررسی خاطرات و سرگذشت‌های به‌جامانده از اسرای ایرانی و عراقی، اسناد غیرقابل انکاری از میزان پایبندی دو طرف به کنوانسیون اسرای جنگی به‌دست می‌آید. شواهد حاکی از آن است که اسیران ایرانی، نه تنها از حداقل امکانات زندگی یک انسان در اردوگاه های عراق برخوردار نبودند، بلکه به دست نگهبانان و مسئولان عراقی اردوگاه هاتحت انواع شکنجه‌های روحی و جسمی قرار می‌گرفتند. گزارش‌های غیررسمی متعددی نشان می‌دهد که تعداد فراوانی از اسرای ایرانی به‌اسارت‌درآمده در طول هشت سال دفاع مقدس در زمان انتقال از خط مقدم تا قرنطینه‌ها و در محل قرنطینه یا زمان انتقال تا اردوگاه به‌علت شدت جراحات، شکنجه و... به شهادت رسیدند و برخی را نیز سربازان عراقی به روش‌های گوناگون در منطقه عملیاتی به شهادت رساندند.» .

نیز نگاه کنید به

• اسارت و اسیران
• جنگ تحمیلی عراق علیه ایران