موسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان
مؤسسه‌اي كه سامان‌دهي امور فرهنگي مرتبط با آزادگان را برعهده دارد.
پس از بازگشت آزادگان به کشور، ستاد کل رسیدگی به امور آزادگان تشکیل شد و حجتالاسلاموالمسلمین سید علی‌اکبر ابوترابی‌فرد، که در دوران اسارت رهبری اسرا را برعهده داشت، به سمت نمایندة ولی‌فقیه در امور آزادگان انتخاب شد. سید آزادگان در تشکیلات نمایندگی ولی‌فقیه، معاونتی تحتعنوان «معاونت فرهنگی و اجتماعی» به‌وجود آورد. این معاونت وظیفه داشت ضمن توجه به امور اجتماعی آزادگان، برنامه‌های فرهنگی این قشر را نیز ساماندهی کند. مقر معاونت مذکور در ساختمان اهدایی بنیاد مستضعفان و جانبازان واقع در میدان فردوسی بود و فعالیت آن، تا زمان ارتحال سید آزادگان ادامه داشت. پس از ارتحال ايشان، فعالیت‌های معاونت مذکور متوقف شد.
در 1383، مقرر شد سه نهاد متولی امور ایثارگران شامل بنیاد شهید، بنیاد جانبازان و ستاد کل رسیدگی به امور آزادگان در هم ادغام شوند و نهاد جدیدی با عنوان «بنیاد شهید و امور ایثارگران» تشکیل شود. ارزیابی تعدادی از چهره‌های فعال فرهنگی آزاده این بود که اولاً مدت‌ها طول خواهد کشید تا نهاد جدید به انسجام لازم برسد؛ ثانیاً رسیدگی به امور فرهنگی جامعة آزادگان در اولویت اول این نهاد نخواهد بود؛ به‌همین‌علت با رایزنی‌هایی که به‌عمل آمد، به این نتیجه رسیدند که اهداف معاونت فرهنگی اجتماعی سابق را در قالب مؤسسه‌‌ای غیردولتی ادامه دهند تا بتوانند براساس تجربه‌های دوران مقاومت در زندان‌های رژیم صدام، امور فرهنگی مربوط به آزادگان را سامان دهند و این گروه از ایثارگران را در کل کشور متشکل كنند.
حاصل رایزنی‌ها و مذاکرات به‌عمل‌آمده دراین‌خصوص با حجتالاسلاموالمسلمین حاج سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، برادر سید آزادگان، در میان گذاشته شد. ایشان که علاقة زیادی به ساماندهی امور فرهنگی آزادگان داشت، تشکیل مؤسسه را ضروری و مفید دانست و مقرر شد اقدامات اولیه در جهت راه‌اندازی آن به‌عمل آيد. با آغاز سال 1384، اساسنامة مؤسسه در 35 ماده تنظیم و پس از تأیید، تحتعنوان «مؤسسة فرهنگی‌هنری پیام آزادگان» به ثبت رسید و فعالیت‌های آن آغاز شد.
مؤسسان
سید محمدحسن ابوترابی، غلامعلی قاسمی، بیژن کیانی، سعید اسماعیلی، سعید اوحدی، علی‌اصغر صالح‌آبادی، و عبدالمجید رحمانیان.
اهداف
- گردآوری و ثبت اسناد و خاطرات آزادگان دفاع مقدس؛
- نشر و ترویج فرهنگ اسلامی و انقلابی آزادگان ازطریق کتاب، نشریه، فیلم و سایر ابزار فرهنگی و هنری؛
- ارائه خدمات فرهنگی به آزادگان و خانواده‌های آنان؛
- نشر و تبلیغ معارف قرآن و اهل‌بیت علیهم‌السلام به‌وسیلة آزادگان با توجه به تجارب دوران مقاومت؛
- گرامی‌داشت یاد و نام آزادگان در مناسبت‌ها و قالب‌های ملی و رسمی ازطریق مطبوعات و رسانه‌های جمعی؛
- تمهید بستر مناسب برای دفاع از هویت و حقوق آزادگان در داخل و خارج کشور؛
- ایجاد زمینه برای انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در چارچوب اهداف مؤسسه؛
- برقراری ارتباط دوسویه با جامعة هدف و نهادهای متولی امور ایثارگران در کشور.
ارکان مؤسسه
الف. مؤسسان
ب. هيئت‌مدیره
ج. مدیرعامل
براساس مادة 18 اساسنامة مؤسسه، مجمع عمومی سالی یک‌بار تشکیل خواهد شد و با حضور اکثریت اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات مجمع با اکثریت آراي حاضرین اتخاذ خواهد شد. تشکیل جلسات عادی مجمع عمومی به‌طور فوق‌العاده در هر زمان بلامانع است.
طبق مادة 34 اساسنامه، در صورت انحلال مؤسسه، مدیر تسویه‌ای به انتخاب مؤسسان (مجمع عمومی) از بین اعضا یا خارج تعیین خواهد شد. مدیر تسویه، موظف است به حساب مطالبات و دیون و کلیة اموال و دارایی‌های مؤسسه رسیدگی و نسبت به وصول مطالبات و پرداخت بدهی‌ها اقدام و گزارش نهایی را به مؤسسان (مجمع عمومی) تسلیم كند و پس از اداي دیون و وصول مطالبات مؤسسه، نسبت به واگذاری اموال و املاک آن به آزادگان نیازمند یا مؤسسات خیریه داخل کشور با نظر ولی‌فقیه یا نمایندة ایشان اقدام كند.
تشکیلات مؤسسه
1. معاونت اجتماعی و حقوقی؛
2. معاونت ارتباطات و روابط عمومی؛
3. معاونت پژوهش و نشر؛
4. معاونت هنری؛
5. انتشارات.
اهم اقدامات مؤسسه از سال تأسيس
- رایزنی و ارتباط با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی به‌منظور شناساندن مؤسسه و ایجاد زمینه‌های همکاری؛
- شناسایی خانواده‌های نیازمند آزاده، سرکشی و اعطای کمک مالی و حمایتی به آنان؛
- برقراری ارتباط با آزادگان و خانواده‌های آنان؛
- تجلیل از آزادگان شاخص در همايش‌هاي ملي؛
- اقامة دعوی در محاکم قضایی کشور در حمایت از آزادگان؛
- دفاع از حقوق آزادگان در زمینه‌های گوناگون در مراجع ذی‌صلاح کشور؛
- برگزاری اردوهای متعدد زیارتی، آموزشی و تفریحی در سراسر کشور؛
- برگزاری همایش‌های کشوری و اردوگاهی و صنفی و مسابقات ورزشی؛
- راه‌اندازی سایت مؤسسه و دیگر شبکه‌های اجتماعی؛
- گردآوری قريب به 20 هزار ساعت مصاحبه صوتی و تصویری از آزادگان و اسناد مربوط به آنان و تنظیم آنها در بانک اطلاعاتی مؤسسه؛
- چاپ 150 عنوان کتاب از خاطرات آزادگان و موضوع‌های مرتبط با این قشر و آماده‌سازي كتاب‌هاي ديگر براي چاپ؛
- راه‌اندازی کتابخانة تخصصی آزادگان و گردآوری تمام کتاب‌های چاپ‌شده با موضوع آزادگان در کشور؛
- ایجاد بانک اطلاعاتی از 42 هزار آزادة دفاع مقدس و خانوادة آنان در مؤسسه؛
- ساخت بيش از 100 مستند تلویزیونی، نماهنگ و انیمیشن با موضوع آزادگان؛
- تولید سمفونی آزادگان در سطح ملی با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با عنوان «آزادگان، سرزمین دلاوران»؛
- برگزاری جشنواره‌هاي هنرهای تجسمی و عکس با موضوع آزادگان؛
- برگزاری نمایشگاه‌های هنری در نقاط مختلف براي معرفي فرهنگ مقاومت و ايثار؛
- طراحی و چاپ تمبر یادبود آزادگان در سطح ملی؛
- تهیة طرح جامع موزة آزادگان برای سازمان موزة انقلاب اسلامی و دفاع مقدس؛
- جمع‌آوری بيشتر تصاویر بازگشت آزادگان به کشور و ایجاد بانک عکس در مؤسسه؛
- راه‌اندازي دفاتر استاني مؤسسه به‌منظور سازماندهي آزادگان سراسر كشور؛
- حمايت مادي و معنوي از هيئت‌هاي مذهبي آزادگان.
این مؤسسه در استان‌های قم، همدان، خوزستان، اصفهان، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی شعبه دارد و قریب به 30 هيئت مذهبی آزادگان را در زمینه‌های مختلف در سراسر کشور زیر پوشش دارند و در مناسبت‌های مذهبی از فعالیت‌های آنها پشتیبانی می‌کنند.
بیژن کیانی شاهوندي