امکانات اردوگاه تکریت 20
مقدمه
اردوگاه تکریت 20 یکی از اردوگاههای نگهداری اسرای ایرانی بود که در اردیبهشت 1368 تأسیس شد و صلیب سرخ از وجود چنین اردوگاهی در خاک عراق بیاطلاع بود.
امكانات اردوگاه
برای تهویه هوای آسایشگاهها سه پنجره وجود داشت که نردهکشی کرده بودند و رو به حیاط باز میشدند. نورگیری آسایشگاهها هم ازطریق همین پنجرهها صورت میگرفت. ازآنجاکه اردوگاههای تکریت پادگان نظامی محسوب میشدند، ازاینرو کف آسایشگاهها از بتن پوشیده شده و اسرا برای مفروش کردن از پتوهای در اختیارشان استفاده میکردند.برای پخت غذا، آشپزخانهای برای کل اردوگاه وجود داشت که اسرای ایرانی آن را اداره میكردند. آشپزخانه اردوگاه در ابعاد 5 در 8 مترمربع بود و در نزدیک آسایشگاه سربازان عراقی قرار داشت.[۱]در بدو ورود اسرا، حدود پنج دستشویی صحرایی در اردوگاه بود. چاهی نیز در کنار دستشوییها قرار داشت. چند ماه بعد از ورود اسرا به این اردوگاه، حدود هفت دستشویی بهوسیله خود اسرا در قسمت شمالی اردوگاه ساخته شد. توالتهای قسمت دوم هم هفت چشمه در ضلع شمالی اردوگاه و در قسمت پشت آسایشگاههای 4، 5، و 6 قرار گرفته بود. توالتها دو پله از سطح زمین فاصله داشت[۲].
حوض کوچکی در گوشه آسایشگاه بهوسیله خود اسرا ساخته شده بود که شیرآبی با فشار کم در آن جریان داشت و محل شستوشوی لباس یا ظروف اسرا بود. از زمان سوت داخلباش تا فردا صبح ساعت 8 بهعنوان توالت از آن استفاده میشد.حمام، كه در قسمت شرق اردوگاه و کمی با فاصله از توالتها ساخته شده بود، حدود 8 نمره داشت. کوچک بودند با شکل ظاهری کثیف و نامناسب و فاقد دوش كه منبع آبش تانکری بود بر سقف حمام. جز در تابستانها که آفتابْ آب را گرم میکرد، آب گرم در دسترس اسرا نبود. در قسمت ب اردوگاه نیز هفت نمره حمام در کنار دستشوییها قرار داشت. حمام هفتهای یکبار و با نوبت انجام میشد و بههمینسبب، شپش در اردوگاه شیوع بیشتری پیدا کرده بود.(← شست و شو وحمام)
وضعیت بهداشتی در این اردوگاه مناسب نبود. اسرا بهسبب شرایط بهداشتی نامناسب، به بیماریهای گال و اسهال خونی و حتی بیماریهای کلیوی مبتلا میشدند؛ ضمن آنكه برای درمان بیماریها امکانات بسیار کمی در اختیار بهداری بود. در داخل آسایشگاه، تعدادی اتاق کوچک وجود داشت که بهداری در قسمت غربی مابین دو آسایشگاه 5 و 7 واقع شده بود. در داخل بهداری، داروی آنچنانی پیدا نمیشد و پزشکان عراقی، صرفاً چند قرص برای بیماری واگیردار مانند اسهال خونی میدادند. برای حفاظت از اردوگاه، علاوهبر برجکهای نگهبانی و سیمخاردارهای حلقویشکل، دورِ اردوگاه، در ضلع جنوب شرقی نیز جایگاهی برای استراحت عراقیهایی که در آسایشگاهها تردد داشتند درنظر گرفته شده بود.برای اصلاح سر و صورت اسرا اتاق کوچکی مابین آسایشگاه عراقی و آشپزخانه واقع شده بود که اسرای ایرانی آن را اداره میكردند و اسرا برای اصلاح به آنجا میرفتند. در وسط اردوگاهها دفتر تبلیغاتی مجاهدین خلق قرار داشت که کتابهایی علیه نظام نوشته بودند و درصدد رواج افکار منافقین بودند؛ پشت لباسشان هم آرم مجاهدین خلق داشتند. این تنها مکان فرهنگی موجود در اردوگاه بود[۳].
بنا به قانون ژنو، کشور نگهدارنده اسیر باید مبلغی را بهصورت حقوق ماهیانه تا پایان اسارت به اسرا بپردازد تا آنها بتوانند از فروشگاه خرید كنند(← مقرری ماهانه اسرا ) . فروشگاه اردوگاه در قسمت جنوب غربی آسایشگاه و کنار منبع و شیرهای آب قرار داشت. ابتدا تنها یک جلد قرآن کریم در اردوگاه وجو داشت که بهصورت نوبتی در بین آسایشگاهها میچرخید، اما بعداً به هر آسایشگاه، یک جلد قرآن دادند که برای حفظ یا روخوانی استفاده میشد و اسرایی که شناخت داشتند به اسیران دیگر یاد میدادند.
نیز نگاه کنید به اردوگاه تکریت 20
کتابشناسی
معصومه جعفر زاده