معرفی اردوگاه موصل 3

از ویکی آزادگان
نام های قبلی و بعدی
منطقه، اقلیم، آب و هوا
وضعیت فیزیکی اردوگاه
تعداد آسایشگاه
نقشه، عکس و فیلم اردوگاه
دوره های تأسیس و خاتمه اردوگاه
پایان آزادگان در اردوگاه

مقدمه

موصل 3 آخرین واحد از اردوگاه‌های منطقه موصل و کوچک‌ترین اردوگاه این منطقه بود. به‌همین‌علت به آن موصل کوچک می‌گفتند. این اردوگاه در ضلع غربی شهر موصل واقع شده بود و جزو چهار پادگان نظامی در شمال عراق بود که بعد از شروع جنگ، تبدیل به محل نگه‌داری اسرای ایرانی شد. عراقی‌ها به‌ترتیب تکمیل ظرفیت اردوگاه‌ها، این چهار اردوگاه را نام‌گذاری کردند. ازاین‌رو اردوگاه 3 موصل به‌علت اینکه چهارمین اردوگاه اسکان‌دهنده اسرای ایرانی در شهر موصل بود، به موصل ۴ شهرت یافت. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نیز در اواخر ۱۳۶۱، اقدام به نام‌گذاری اردوگاه‌های اسرای ایرانی کرد که به‌ترتیب قرار گرفتن اردوگاه‌ها انجام گرفت و باز به‌علت اینکه این سومین اردوگاه شهر موصل بود به موصل 3 شهرت یافت[۱].

وضعیت ظاهری

ابعاد این اردوگاه 180×80 مترمربع و دورتادورش حیاطی به وسعت 50×150 مترمربع بود و در هر گوشه آن، برج مدوّری قرار داشت. در دوسوم حیاط سبزیجات کاشته شده و یک‌سوم دیگر مختص زمین ورزش بود. اسرا در هفت آسایشگاه (پنج آسایشگاه بزرگ و دو آسایشگاه كوچك) ساکن بودند و به طبقه بالا دسترسی نداشتند. چهار آسایشگاه در ضلع راست و یکی در ضلع چپ اردوگاه قرار داشت. در هر طرف چند اتاق خالی بود که به‌ترتیب زیر از آن استفاده می‌شد:

ضلع چپ: کتابخانه، فروشگاه، سلمانی و کارگاه خیاطی. سلول مجازات به ابعاد 5×20 مترمربع با در آهنی به ارتفاع 3 متر و پنجره‌هایی با میله‌های آهنی که به حیاط باز می‌شد. داخل این سلول، یک پنکه سقفی و شش چراغ مهتابی بود و گرمای خفه‌کننده و جریان هوای نامناسبی داشت.

ضلع راست: آشپزخانه، اتاق کارگران آشپزخانه، اتاق نمایندگان بازداشتگاه و آسایشگاه بیماران.

    مانند بقیه اردوگاه‌های موصل، حیاط در اردوگاه در جنوب ساختمان و مستطیل‌شکل بود. پس از ورود به حیاط، آسایشگاه‌ها در دو سمت شرق و غرب حیاط قرار داشت[۲]. یک راه سیمانی به عرض 4 متر به‌سمت انتهای بازداشتگاه کشیده شده بود و راه آن را در میان حیاط قطع می‌کرد. یک تراس سرپوشیده به عرض 3 متر به حیاط مشرف می‌شد و امتداد دو ضلع آن 150 متر بود[۳].

    هر اتاق بزرگ دو در آهنی داشت که یکی از آنها به حیاط باز می‌شد، اما همیشه بسته بود. دوازده پنجره به ابعاد 8/0×8/1 متر به‌سمت حیاط داشت و روی این پنجره‌ها میله نصب شده بود. پنجره‌های کوچک‌تر رو به بیرون را با سیمان مسدود کرده بودند. داخل اتاق‌ها هشت پنکه سقفی وجود داشت که به‌وسیله اسرا کنترل می‌شد. شانزده لامپ دوتایی مهتابی، که بعضی از آنها سوخته بود، روشنایی اتاق‌ها را تأمین می‌کرد. این لامپ‌ها حتی در زمان خواب اسرا هم روشن بودند. روی دیوارها میخ‌هایی بود و اسرا می‌توانستند لباس‌هایشان را آویزان کنند. عراقی‌ها بلندگوهایی را در داخل آسایشگاه‌ها نصب کرده بودند و به‌دلخواه خود، برنامه‌هایی از آنها پخش می‌کردند.

نیز نگاه کنید به اردوگاه موصل 3

کتابشناسی

  1. ذكریایی، مریم سادات (1390). خاطرات آزادگان در لحظة تحویل سال. مازندران: کمیته تدوین و انتشارات کنگره سرداران و ده هزار شهید استان مازندران.
  2. داعی، علی (1387). نقض حقوق اسیران جنگی ایرانی و مسئولیت بین‌المللی دولت عراق. تهران: پیام آزادگان.
  3. خاجی، علی (1391). شرح قفص، اردوگاه‌های اسیران. تهران: پیام آزادگان.