مراحل زیارت کربلای اسرا

عراقی‌ها اسرا را در دو مرحله زمانی به زیارت کربلا بردند که در هریک اهداف خاصی را دنبال می‌کردند: قبل از قبول قطعنامه و بعد از قبول قطعنامه.

زیارت کربلا، قبل از قبول قطعنامه

عراقی‌ها به تقلید از ایران، که اسیران عراقی را به زیارت شهرهای مذهبی مانند مشهد و قم، و نماز جمعه می‌بردند، برای تبلیغات بیشتر، رهبران مذهبی اردوگاه‌ها و افراد شاخص مانند حاج‌آقا سید علی اکبر ابوترابی فرد، حاج‌آقا جمشیدی، حاج‌آقا احدی و... را انتخاب می‌کردند و در گروه‌های سه یا چهارنفره و در بعضی اردوگاه‌ها دو یا سه سری گروه ده‌نفره را به زیارت کربلا بردند. زیارت کربلا در این مرحله شامل حال تعداد معدودی از اسیران صلیب سرخ دیده و قدیمی‌ها شد. زمان زیارت دو سال قبل از پذیرش قطعنامه در نیمه شعبان 1365 بود. علاوه‌بر تبلیغات، جذب اسیران ناراضی، تضعیف روحیه اسیران، سرکوبی روحیه جهادی و مذهبی اسیران از اهداف این اقدام عراقی‌ها بود.

زیارت کربلا بعد از قبول قطعنامه

ایام پذیرش قطعنامه 598 با ماه محرم مصادف شده بود. در روزهای اول قبول آتش‌بس، سربازان عراقی خیلی خوش‌بین بودند و می‌گفتند ده یا بیست روز دیگر آزاد می‌شوید. در بعضی از اردوگاه‌های صلیب سرخ دیده ازجمله اردوگاه موصل(← اردوگاه )، یك ماه اول پس از قبول قطعنامه ازنظر غذا، پوشاک و مسائل دیگر، به اسرا رسیدند و تا حدودی آنها را به حال خود گذاشتند، اما وقتی دیدند خبری از آزادی اسیران نیست، دوباره به شیوه‌های غیرانسانی رفتار کردند و حتی شدیدتر از دوران جنگ، لباس، پوشاک و وسایل نظافت به حداقل رسید؛ جیره غذایی نصف شد، اما پخش فیلم‌های مبتذل و برنامه‌های تئاتر ضداخلاقی با مقاومت اسیران بعد از مدتی خودبه‌خود لغو شد . چند ماه بعد از قبول آتش‌بس تصمیم گرفتند اسیران ایرانی را به زیارت کربلا ببرند.

اهداف عراقی‌ها: در این كار باز هم بهره‌برداری تبلیغاتی، و البته دلجویی و جلب رضایت اسیران، بسته شدن پرونده‌های شکنجه و بدرفتاری، و فراموش‌شدن سختی‌های اسارت مدنظر بود. اسیران ایرانی كه می‌دانستند هدف عراقی‌ها از انجام این كارها بیشتر بهره‌برداری تبلیغاتی است، حاضر نشدند به زیارت بروند، اما وقتی عراقی‌ها تأكید کردند که باید همه به زیارت بروند، اسرا شروطی را مطرح کردند كه مورد پذیرش عراقی‌ها واقع شد ازجمله اینكه:

- به مقامات جمهوری اسلامی توهین نشود.

- بچه‌ها مورد آزار و اذیت قرار نگیرند.

- عکس صدام جلوی اتوبوس نباشد.

- در صورت استفاده تبلیغاتی از این سفر، اسیران ایرانی مقاومت خواهند کرد، حتی اگر به قیمت جان آنها تمام شود.

    باوجوداین، تعداد اندكی از اسرا مقاومت كردند و علی‌رغم تهدید و برخورد شدید عراقی‌ها به زیارت کربلا نرفتند. بیشتر این اسرا از یكی از قاطع‌های اردوگاه رمادی 2 و اسرای عملیات‌های خیبر و بدر بودند. استدلال آنها این بود كه وقتی با عزاداری در ماه محرم در اردوگاه به شدیدترین وجه ممكن برخورد می‌شد، چطور می‌توان به حُسن نیّت بعثی‌ها شك نكرد.

نیز نگاه کنید به

• زیارت کربلا

کتابشناسی

زهرا یزدی نژاد